Jury pod przewodnictwem prezesa Polskiego Radia Koszalin Piotra Ostrowskiego przyznało nagrodę główną Jolancie Rudnik z Polskiego Radia Koszalin za reportaż „Nie do wiary”. Przedstawia on tragiczną wyprawę nurków do wraku zatopionego w 1945 roku w Bałtyku niemieckiego statku Wilhelm Gustloff.
W pozostałych konkursowych kategoriach zwycięzcami zostali:
- EkoBałtyk: Dominika Dębska (Radio Białystok) - „Tylko żyć”,
- Pogranicze: Agnieszka Czyżewska-Jacquemet (Radio Lublin) - „Negocjator”,
- Morska: Iwona Piętak, Dawid Osysko (Radio Rzeszów) - „Drugie życie kapitana” oraz Aleksandra Sadokierska (Radio Białystok) - „Bliscy z przeszłości”.
Jolanta Rudnik podkreśliła, że w swoim reportażu skupiła się nie tylko na odtworzeniu przebiegu zdarzenia sprzed lat: - To jedna z tych opowieści, w które nie chce się uwierzyć. Trudno bowiem dać wiarę, że ludzie mogą tak postępować. Nurek, który schodził na wrak na Bałtyku, utonął. Kłamstwa i matactwa jego kolegów po tym wypadku sprawiły, że przez kilka lat nie było ciała tego zaginionego nurka.
Dawid Osysko, współautor nagrodzonego w kategorii morskiej reportażu przypomniał, że jego bohater - kapitan Henryk Jaskuła był niezwykle oryginalną postacią: - To była osoba nieprawdopodobnie zagadkowa i tajemnicza, ale ze swoim planem na życie po życiu. Kapitan Jaskuła postanowił przekazać swoje ciało po śmierci nauce. Zmarł w 2020 roku, a jego prochy zostały pochowane dopiero w 2023 roku. To była okazja, by przyjaciele przypomnieli tę postać.
Aleksandra Sadokierska zaznaczyła, że nagroda, to także uhonorowanie bohatera reportażu: - Witold Bogdański to niezwykły człowiek, który poświęcił 10 lat swojego życia, aby odkryć tajemnicę zatonięcia statku Wigry u wybrzeży Islandii w 1942 roku.
W kategorii EkoBałtyk nagrodę otrzymała Dominika Dębska z Radia Białystok za reportaż „Tylko żyć”: - Mój reportaż opowiada o stuletniej pani i jej 70-letniej synowej, które żyją w domu na skraju puszczy. W ujmujący sposób mówią one o życiu w harmonii z naturą i w poszanowaniu dla wszystkich istot.
Na konkurs reportażyści mediów publicznych z całego kraju zgłosili 40 prac. Nagrodzonych reportaży można wysłuchać poniżej. Pozostałe są dostępne tutaj.
Konkurs Reportażu i Dokumentu Radiowego „Bałtyk” Polskiego Radia Koszalin ma już ponad 30-letnią tradycję. Współorganizatorem tegorocznej edycji było Radio Rzeszów.
Nagrodzone reportaże
Jolanta Rudnik - Nie do wiary
Wyprawa na wrak niemieckiego statku „Wilhelm Gustloff”, który został zatopiony na Bałtyku zimą 1945, to marzenie wielu polskich nurków. Wrak statku leży zaledwie 23 mile morskie od Łeby i pobudza wyobraźnię. O tym, co tam może się znajdować, krążą legendy. W 1994 roku Polska uznała ten statek za mogiłę wojenną, zakazane jest nurkowanie na wraku i w promieniu 500 m od niego. Ale co pewien czas pojawiają się informacje o nielegalnych wyprawach na „Gustloffa”. Jedna z takich wypraw zakończyła się tragicznie. Reportaż „Nie do wiary” to próba przybliżenia tamtych wydarzeń. Jest to jednak przede wszystkim opowieść o rozpaczy, bólu i bezradności, o tym, co bliskim zaginionego nurka zgotowali jego „koledzy”.
Dominika Dębska - Tylko żyć
Czy istnieje sekret długowieczności? Jak bez względu na wiek zachowywać dobrą kondycję, humor i pamięć? A może odpowiedzią jest życie w harmonii z naturą, blisko przyrody, w poszanowaniu innych ludzi - także słabszych i starszych, w trosce o bliskich i otaczający świat?
Władysława Gieniusz z Podsokołdy to jedna z najstarszych mieszkanek podbiałostockiej gminy Supraśl. Urodziła się w 1923 roku. Pamięta czasy Józefa Piłsudskiego, podczas II wojny światowej trafiła na roboty do Niemiec, gdzie przez dwa lata głodowała. Przez całe życie ciężko pracowała na gospodarstwie.
Teraz mieszka w domu na skraju puszczy, z synem Ryszardem i synową Krystyną. Czego życzy sobie i ludziom? Jaką ma receptę na harmonijne i udane życie? Jak doczekać stu lat, nie tracąc pogody ducha i wigoru? Audycja to dwugłos dwóch dojrzałych kobiet - stuletniej Władysławy i jej synowej Krystyny, które dzielą się swoją mądrością i ujmującym, prostym podejściem do świata.
Aleksandra Sadokierska - Bliscy z przeszłości
Witold Bogdański nie tylko od ponad dekady odkrywa nowe fakty o katastrofie polskiego statku Wigry u wybrzeży Islandii, ale też przywraca pamięć o tym wydarzeniu w Polsce, jak też wśród Polonii islandzkiej. Statek Wigry z kapitanem Władysławem Grabowskim i międzynarodową załogą rozbił się o skałę podczas zimowego sztormu w 1942 roku. Przeżyło dwóch członków załogi. Po kilkudziesięciu latach przypadkiem pan Witold wraca do tego wydarzenia i choć ocaleli z katastrofy już nie żyją, to odnajduje islandzkich świadków zatonięcia Wigry. Swoją pracą tworzy polsko-islandzką społeczność ludzi pamiętających o bohaterskich marynarzach ze statku Wigry, jakże też pomaga potomkom z rodzin marynarzy poznać pełną historię życia i śmierci swoich bliskich.
Agnieszka Czyżewska-Jacquemet - Negocjator
Jerzy Vonau miał przeciwko sobie prawie wszystko, niepewne pochodzenie, niewygodne życiorysy najbliższych, zupełny brak środków finansowych na start i do tego obco brzmiące nazwisko, a jednak jego życie potoczyło się jak hollywoodzki film przygodowy, w którym bohater twardo negocjując z losem, krok po kroku realizuje zamierzony cel. Z malowniczych roztoczańskich Grodysławic wyjechał jako półsierota, jako nastolatek trafił przypadkiem nad morze, gdy skończył studia zupełnie już świadomie podjął trudną decyzję i wypłynął na szerokie wody dyplomacji. Morze stało się sensem jego życia. Nie chodzi jednak o to, by iść do celu po trupach, lecz o to, by zachowując zwykłą ludzką przyzwoitość nie osiąść na mieliźnie zbyt daleko idącego kompromisu.
Iwona Piętak, Dawid Osysko - Drugie życie kapitana
Spektakularny samotny rejs wokół Ziemi, bez zawijania do portów. Tym wyczynem Henryka Jaskuły w 1980 roku żyła cała Polska. Kapitan, jako pierwszy Polak i trzeci na świecie żeglarz, na trwałe zapisał się w annałach światowego żeglarstwa, stając się autorytetem dla morskich śmiałków i samotników.
Zmarły w 2020 roku kapitan, do swojego bogatego życiorysu dopisał post scriptum. Krótko przed śmiercią zdecydował o oddaniu ciała na potrzeby nauki. Udział w Programie Świadomej Donacji, zdaniem rodziny i przyjaciół Henryka Jaskuły, był symbolicznym podsumowaniem życia i dzieła żeglarza z Przemyśla. W reportażu Henryka Jaskułę wspominają: córka (światowej sławy profesor fizyki, która w 2021 roku znalazła się wśród stu najbardziej wpływowych osób na świecie według magazynu ,,Time") oraz przyjaciele, żeglarze.
„Drugie życie kapitana” jest opowieścią o nieprzeciętnym człowieku, który w swojej biografii miał emigrację z rodzicami do Argentyny, powrót do Polski i życiową przystań w Przemyślu. Dziedzictwo Henryka Jaskuły, miłość do morza i wartości życiowe, którym był wierny, nadal są drogowskazem dla tych, którzy go znali.
