„Słownik na Fali”: znaczenie słów „kosmos” i „habilitacja”

W najnowszym wydaniu „Słownika na fali” Jarosław Banaś (Polskie Radio Koszalin) wraz z dr. hab. Sebastianem Żurowskim, językoznawcą z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, koncentrują się na dwóch głównych tematach: kosmosie i habilitacji.

Dr hab. Żurowski omawia swój niedawny awans naukowy, szybkiego zakończenia procedury habilitacyjnej, która trwała 7 miesięcy. Wyjaśnia, że habilitacja (od łacińskiego habilis – zdolny) w polskim systemie naukowym potwierdza zdolność do samodzielnego prowadzenia badań, odróżniając się od doktoratu. Podkreśla, że w wielu krajach taki stopień pośredni nie istnieje. Temat jego pracy habilitacyjnej dotyczył przekładu teoretycznej wiedzy językoznawczej na przystępne definicje w słownikach popularnych.

Rozmowa porusza temat lotu Polaka, Sławosza Uznańskiego, w kosmos w ramach misji Axiom 4, co budzi emocje i nawiązuje do historycznego podboju kosmosu. Dr hab. S.Żurowski analizuje językowe aspekty związane z kosmosem, wskazując na greckie pochodzenie słów takich jak kosmos (porządek, wszechświat), astronauta (astron – gwiazda, nautes – żeglarz) czy kosmonauta. Zwraca uwagę na kulturowe i historyczne konotacje kosmosu, od starożytnej Grecji, przez rywalizację mocarstw w czasach zimnej wojny, po współczesne obawy o militaryzację przestrzeni kosmicznej. Podkreśla, że kosmos łączy ludzi, ale jest też areną rywalizacji i biznesu.

W audycji pojawia się także kontekst toruński. Rozmowa nawiązuje do Mikołaja Kopernika i toruńskiego środowiska naukowego, wspominając m.in. odnowienie doktoratu prof. Aleksandra Wolszczana, odkrywcy planet pozasłonecznych. Dr Żurowski dzieli się doświadczeniem językoznawczym odczytu dla astronomów w Obserwatorium w Piwnicach, co zaowocowało ciekawą dyskusją interdyscyplinarną.