W poniedziałek, 2 września rozpoczyna się rok szkolny 2024/2025. Tego dnia odbędą się uroczystości szkolne inaugurujące naukę po wakacjach. Dla około 421 tys. rozpoczynających naukę w pierwszych klasach szkoły podstawowej zabrzmi pierwszy dzwonek.
Ministra edukacji Barbara Nowacka w poniedziałek weźmie udział w uroczystej ogólnopolskiej inauguracji nowego roku szkolnego w Zespole Szkół Technicznych w Mielcu w woj. podkarpackim.
W uroczystych inauguracjach uczestniczyć będą w poniedziałek także pozostali członkowie kierownictwa Ministerstwa Edukacji Narodowej. Wiceministra Katarzyna Lubnauer weźmie udział w uroczystości w Szkole Podstawowej nr 41 im. Króla Władysława Jagiełły w Łodzi, wiceministra Joanna Mucha będzie uczestniczyć w uroczystości w Zespole Szkół Nr 1 w Ludwinie w woj. lubelskim, wiceministra Paulina Piechna-Więckiewicz odwiedzi Zespół Szkół Technicznych we Włocławku w woj. kujawsko-pomorskim, a wiceminister Henryk Kiepura - Miejski Ośrodek Kultury im. Władysława Sebyły w Kłobucku w woj. śląskim.
Wiceministra edukacji Izabela Ziętka weźmie udział w dwóch uroczystościach w woj. kujawsko-pomorskim: w Szkole Podstawowej nr 2 im. Jana Pawła II w Koronowie i w Technikum Menedżerskim w Bydgoszczy.
Od nowego roku szkolnego w szkołach realizowana będzie odchudzona podstawa programowa kształcenia ogólnego. W rozporządzeniach w sprawie podstawy programowej, nazywanych zwyczajowo podstawą programową, opisane jest to, co uczeń powinien umieć z określonego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym (każdy przedmiot jest opisany osobno). Programy nauczania i podręczniki muszą być zgodne z podstawą, a nauczyciel ma obowiązek realizacji wszystkich treści w niej zawartych.
Odchudzone podstawy programowe będą obowiązywały od 1 września 2024 r. w klasach IV-VIII szkoły podstawowej, w liceach, technikach i branżowych szkołach I i II stopnia. Treści nauczania zawarte w podstawie programowej dla 18 przedmiotów ogólnokształcących uszczuplono o około 20 proc. Uszczupleniu treści nauczania z języka polskiego towarzyszą zmiany na liście lektur szkolnych. Zniknął z niej m.in. "Konrad Wallenrod". "Odprawa posłów greckich" stała się lekturą uzupełniającą, a "Rota" obowiązkową. Część lektur czytanych dotąd w całości, będzie teraz czytana we fragmentach, np. "Pan Tadeusz". Jeśli nauczyciel będzie chciał, aby daną lekturę uczniowie poznali jednak w całości, będzie to możliwe.
Uszczuplenie podstawy programowej nie obejmuje edukacji wczesnoszkolnej, czyli klas I-III szkoły podstawowej oraz przedmiotów zawodowych nauczanych w szkołach ponadpodstawowych, dla których treści nauczania się nie zmieniają.
Od 1 września 2024 r. wszystkie dzieci z Ukrainy mieszkające w Polsce zostaną objęte obowiązkiem edukacji w polskiej szkole, czyli rocznym przygotowaniem przedszkolnym w tzw. zerówce, obowiązkiem szkolnym w szkole podstawowej, obowiązkiem nauki w szkołach ponadpodstawowych. Rodziny z Ukrainy będą mogły otrzymać świadczenie rodzinne 800+ i świadczenie Dobry Start, pod warunkiem, że ich dzieci będą uczęszczać do polskiej szkoły.
Od tej zasady wprowadzono jeden wyjątek: w roku szkolnym 2024/2025 uczniowie uczący się w klasie programowo najwyższej w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty nie będą objęci obowiązkiem uczęszczania do polskich szkół. Mogą dokończyć edukację w formule online.
Możliwe będzie zwiększenie liczby uczniów w klasach I-III szkoły podstawowej o obywateli Ukrainy. Będą mogły liczyć 29 uczniów – np. jeśli w klasie jest 25 dzieci, dyrektor będzie mógł dołączyć do niej czworo uczniów z Ukrainy, jeśli 26 – troje, a gdy już 27 – dwoje. Limity wzrosną też m.in. w przedszkolach i świetlicach.Możliwe będzie także zatrudnienia asystenta międzykulturowego, którego zadaniem jest udzielanie uczniom niebędącym obywatelami polskimi pomocy w kontaktach ze środowiskiem szkolnym, a także współdziałanie z ich rodzicami oraz ze szkołą.
W roku szkolnym 2024/2025 egzamin ósmoklasisty dla uczniów będących obywatelami Ukrainy będzie przeprowadzany z matematyki i języka obcego nowożytnego, a egzamin z języka polskiego nie będzie obowiązkowy. Uczeń z Ukrainy będzie mógł do niego przestąpić, jeżeli zadeklaruje taką chęć.
Od nowego roku szkolnego we wszystkich typach szkół i przedszkoli publicznych i niepublicznych obowiązywać będą Standardy Ochrony Małoletnich. Od opracowania i wprowadzenia standardów, które mają chronić dzieci przebywające w placówkach przed krzywdzeniem, przemocą, wykorzystywaniem czy zaniedbaniem szkoły i przedszkola były zobowiązane najpóźniej do 15 sierpnia 2024 r.
Od roku szkolnego 2024/2025 ocena z religii i etyki na świadectwie szkolnym nie będzie wliczana do średniej ocen rocznych.Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia ws. organizacji lekcji religii zmieniają się przepisy dotyczące tworzenia na lekcjach religii grup dzieci z różnych roczników i oddziałów klasowych. W noweli zapisano, że dyrektor szkoły (przedszkola) będzie mógł połączyć w grupę z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się siedmioro lub więcej uczniów, z osobami z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się mniej niż siedmioro dzieci.
Jednocześnie wprowadzono zasadę, zgodnie z którą uczniów szkoły podstawowej można połączyć w grupę obejmującą: uczniów klas I–III albo klas IV–VI lub klas VII i VIII. W grupie międzyklasowej mogą być więc uczniowie np. z klasy I i III szkoły podstawowej, ale już nie z klasy II i V szkoły podstawowej. Maksymalna liczba osób, które mogą uczestniczyć w zajęciach w przedszkolach i w klasach I–III szkół podstawowych, to 25, dla pozostałych uczniów we wszystkich typach szkół – 28.
Przepisy dotyczące nowych zasad organizacji lekcji religii zostały zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego przez I prezes Sądu Najwyższego Małgorzatę Manowską. Wystąpieniu do TK towarzyszył wniosek o zawieszenie stosowania zaskarżonych przepisów. Wniosek prezes Manowskiej został wystosowany w odpowiedzi na niedawne petycje Prezydium Konferencji Episkopatu Polski i Polskiej Rady Ekumenicznej.
Trybunał wydał postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia dla wniosku dotyczącego zbadania rozporządzenia ws. organizacji lekcji religii. W odpowiedzi MEN wydało stanowisko, które głosi, że wydane przez TK postanowienie zabezpieczające nie wywołuje skutków prawnych. W stanowisku resort podkreślił, że rozporządzenie zostało wydane zgodnie z prawem i ma moc powszechnie obowiązującą od dnia 1 września 2024 r.
Od roku szkolnego 2024/2025 przedmiot historia i teraźniejszość nie będzie już nauczany w klasach pierwszych liceów ogólnokształcących, techników, szkół branżowych pierwszego stopnia, liceów ogólnokształcących dla dorosłych prowadzących zajęcia stacjonarnie ani w semestrze I i II liceum ogólnokształcącego dla dorosłych z zajęciami w formie zaocznej.
W następnych latach przedmiot ten ma nie być nauczany także w kolejnych klasach i semestrach tych szkół, aż do całkowitego wygaszenia tego przedmiotu - w roku szkolnym 2025/2026. HiT nie będzie nauczany w klasie II liceum ogólnokształcącego i technikum, a w roku szkolnym 2026/2027 w klasie III technikum. Związane jest to z zapowiedzianymi przez ministrę edukacji Barbarę Nowacką zmianami w podstawie programowej kształcenia ogólnego polegającymi na wprowadzeniu nowego przedmiotu - edukacji obywatelskiej, który ma być realizowany od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II szkoły ponadpodstawowej.
red/jr/mt
