Jedną ze spodziewanych decyzji waszyngtońskiego szczytu NATO jest formalne utworzenie w Bydgoszczy JATEC - centrum mającego przygotować ukraińskie struktury bezpieczeństwa do przyszłego członkostwa w Sojuszu.
Decyzja o utworzeniu natowskiego Centrum Analiz, Szkolenia i Edukacji NATO-Ukraina w Bydgoszczy zapadła w lutym tego roku. Teraz na szczycie w Waszyngtonie zapowiadane są m.in. decyzje dotyczące umiejscowienia tej instytucji w strukturach Sojuszu.
Przed wylotem do Waszyngtonu prezydent Andrzej Duda przypomniał, że dwa lata temu w Madrycie powstała propozycja stworzenia centrum analiz, szkolenia i edukacji, współpracy z armią ukraińską do tego, aby - jak mówił - „pomagać Ukrainie przybliżać się do NATO, aby wzmacniać zdolności bojowe Ukrainy w kooperacji z NATO”.
- Teraz na szczycie w Waszyngtonie zostanie podjęta decyzja o ostatecznym utworzeniu tego centrum, będzie ono w Bydgoszczy - podkreślił Andrzej Duda. Dodał, że placówka ta jest już w istotnym stopniu gotowa, a decyzja na szczycie będzie decyzją zamykającą formalnie ten proces tworzenia centrum.
Z kolei szef BBN Jacek Siewiera ocenił w ubiegłym tygodniu, że bydgoskie Centrum będzie - jednym z głównych organów Sojuszu Północnoatlantyckiego i najważniejszym organem odpowiadającym za adaptację, transformację armii ukraińskiej do standardów i potrzeb NATO, ale także transferu wiedzy i doświadczeń z pola walki na Ukrainie do praktyki Sił Zbrojnych Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Zgodził się z nim w rozmowie z PAP Wojciech Lorenz, analityk PISM. Ocenił, że powstanie i sprawne działanie takiej instytucji jak centrum JATEC będzie miało kluczowe znaczenie dla zbliżenia Ukrainy z NATO przyszłości, może mieć bowiem duży wpływ na dalsze zbliżanie funkcjonowania państwa ukraińskiego do standardów NATO w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego – zarówno w wymiarze militarnym, jak i cywilnym.
- To bardzo ważne, żeby mówić o utworzeniu tego centrum, o jego znaczeniu i jego roli, bo to od wsparcia państw członkowskich i ich zaangażowanie w funkcjonowanie JATEC będzie zależała jego efektywność – to, na ile rzeczywiście reformy ukraińskie będzie można wspierać w takim bardziej ustrukturyzowanym wymiarze, i na ile będzie można zwiększyć szanse Ukrainy na jej przyszłe członkostwo w Sojuszu - ocenił Lorenz.
Jak dodał, funkcjonowanie Centrum będzie miało również wpływ na pozyskiwanie przez NATO ukraińskich doświadczeń z rosyjskiej inwazji, ale jak ocenił, kluczowe będą jednak doświadczenia przekazywane w drugą stronę – od struktur NATO do państwa ukraińskiego.
We wtorek w wywiadzie dla TVN24 prezydent Duda potwierdził, że zatwierdzenie centrum powinno nastąpić w czasie szczytu NATO w Waszyngtonie.
Wśród innych zagadnień, które przywódcy 32 państw Sojuszniczych omówią na szczycie, są kwestie dalszego wspierania atakowanej przez Rosję Ukrainy. Spodziewane jest m.in. przyjęcie kolejnego pakietu wsparcia o wysokości ok. 40 mld dolarów, a także decyzje ws. przejęcia przez Sojusz koordynacji wsparcia dla Ukrainy, czym do tej pory zajmowała się nieformalna tzw. Grupa Kontaktowa z Ramstein. W ramach NATO w niemieckim Wiesbaden ma powstać instytucja koordynująca i organizująca zbieranie przekazywanie wsparcia przez państwa sojusznicze i partnerskie na Ukrainę.
Przywódcy rozmawiać będą także o dalszej rozbudowie własnych zdolności obrony i odstraszania, a także o zacieśnianiu współpracy z innymi partnerami, m.in. z Bałkanów czy regionu Indopacyfiku.
PAP/mt
