Poznajcie historię najdłuższego tunelu, którym w czasie wojny jeńcy uciekli z niemieckiego obozu nieopodal Bornego Sulinowa

Obóz jeniecki Oflag II D Gross Born – Westfalenhof utworzono 1 czerwca 1940 r. dla francuskich oficerów i ordynansów, w miejscu gdzie wcześniej znajdował się Stalag II E, w którym przebywali polscy jeńcy wojenni (szeregowi i podoficerowie). Pierwsi Francuzi dotarli do tego obozu w połowie czerwca 1940 r. Obóz stanowiły drewniane baraki, pierwotnie wybudowane przez Niemców w 1935 r. dla niemieckich robotników, którzy wznosili koszary w pobliskim Kłominie.

Już od początku pobytu francuscy oficerowie próbowali uciekać z obozu używając różnych forteli. Nie wszystkie ucieczki zakończyły się pomyślnie. 27 marca 1941 r. trzej francuscy oficerowie - Aloyse Klein, Jaques Branet i Alain de Boissieu - niesieni na ramionach przez swoich kolegów, ukryci pod płaszczem, uciekli w czasie spaceru poza teren obozu. Uciekinierzy ubrani w cywilne ubrania dotarli do stacji kolejowej w Nadarzycach. Aloyse Klein bezskutecznie usiłował kupić bilety kolejowe. Nie pomogła bardzo dobra znajomość języka niemieckiego - bez dokumentów zakup biletów okazał się niemożliwy. Oficerowie ominęli koszary w Bornem Sulinowie i pieszo dotarli do miejscowości Łubowo, gdzie bez przeszkód kupili bilety kolejowe na pociąg do Chojnic. Z Chojnic dotarli do Królewca, a następnie przekroczyli granicę niemiecko-litewską i znaleźli się na Litwie zaanektowanej przez Związek Radziecki. Zostali pojmani przez żołnierzy Armii Czerwonej i przewiezieni do miejscowości Miczurin znajdującej się na południe od Moskwy. Po niemieckiej napaści na Związek Radziecki, dzięki staraniom rządu generała de Gaulla, uciekinierzy z Oflagu II D Gross Born przez Archangielsk dotarli do Anglii i przyłączyli się do Wolnych Francuzów generała de Gaulle.

Kilka lat później Alain de Boissieu poślubił córkę generała de Gaulle Elisabeth, a w latach późniejszych został generałem.

W późniejszym okresie Niemcy coraz bardziej zaostrzyli kontrole na terenie Oflagu II D Gross Born-Westfalenhof by uniemożliwić ucieczki z obozu. Jedyną szansą ucieczki stała się budowa podziemnych tuneli. Jeden z tuneli o długości ponad 20 metrów - na przełomie lipca i sierpnia 1941 r. - zbudowali oficerowie z baraku nr 8 izby nr 2 Bloku II. Po wykonaniu tunelu podzielone na grupy ucieczki zostały rozłożone w czasie. W dniu 12 sierpnia 1941 r. przez tunel uciekła grupa ośmiu Francuzów (sześciu spośród nich szczęśliwie dotarło do Francji). Niemcy bardzo szybko odkryli tunel i plany dalszych ucieczek wykonanym tunelem zostały na zawsze pogrzebane.

Po ośmiu miesiącach wytężonej pracy, jeńcy ukończyli budowę tunelu. 16 marca 1942 r. uciekła pierwsza grupa dziewięciu jeńców, następnego dnia kolejnych ośmiu, a 18 marca - u wylotu tunelu - zostaje ciężko ranny porucznik Andre Rabin (otrzymał 4 postarzały - 2 w ramię i 2 w brzuch). Po interwencji jeńców francuskich, porucznik Rabin został przewieziony przez Niemców z obozu do szpitala jenieckiego w Stalagu II B Hammerstein (Czarne), gdzie zoperowany został przez polskiego lekarza dr Edmunda Mroczkiewicza. Andre Rabin umarł o godzinie 16.50, 19 marca 1942 r.