Podsumowanie 2024. Umowy na prawie 19 mld zł na nowe drogi i ponad 18 mld na infrastrukturę kolejową

Rok 2024 zakończył się oddaniem do ruchu 156 km nowych dróg, umowami na 36 odcinków o długości 456,5 km i wartości prawie 19 mld zł oraz przetargami na 28 odcinków dróg krajowych o długości niemal 289 km. Z kolei spółka PKP Polskie Linie Kolejowe (PKP PLK), zarządca sieci kolejowej, ogłosiła przetargi na ponad 18 mld zł i podpisała umowy za 17 mld zł.

Spośród oddanych do użytku 156 km dróg 35,5 km to autostrady, 87,7 km to drogi ekspresowe, a 32,7 km przypadło na drogi krajowe i obwodnice. Kraków i Warszawa zostały połączone drogą ekspresową S7, a aglomeracja krakowska zyskała trasę S52, usprawniającą przejazd północną częścią miasta. Otwarta została autostrada A2 na odcinkach Kałuszyn - Groszki, Groszki - Siedlce Zachód i Siedlce Zachód - Siedlce Południe. Powstały ponadto obwodnice Gryfina, Strykowa, Oświęcimia i Grzymiszewa.

Obecnie długość sieci dróg szybkiego ruchu przekracza 5,2 tys. km, w tym blisko 1885 km autostrad i niemal 3321 km dróg ekspresowych.

Na trasach kolejowych PKP PLK ogłosiły przetargi m.in. na przebudowę odcinka Gdynia Chylonia - Lębork, budowę odcinka Szczyrzyc - Tymbark, przebudowę odcinka Warszawa Wawer - Otwock, przebudowę odcinka Sandomierz - Sobów oraz Sobów - Zbydniów i Sandomierz - Grebów, budowę elementów infrastruktury technicznej wzdłuż Centralnej Magistrali Kolejowej, przebudowę stacji Maksymilianowo i na projekt i budowę na linii kolejowej, która będzie docierała do elektrowni jądrowej.

Dzięki odblokowaniu środków unijnych z KPO, na rozwój infrastruktury kolejowej przyznano 18 mld zł, co pozwoliło m.in. na podpisanie umów na modernizację ponad 500 km linii kolejowych. Ponadto PKP Intercity otrzyma ponad 2 mld zł dofinansowania na zakup 56 lokomotyw i modernizację 248 wagonów.

Odblokowane zostały też środki na inwestycje drogowe. Dzięki uzgodnieniom z KE możliwe było m.in. podpisanie umów na budowę obwodnic na drogach krajowych za 2 mld zł. Ponadto dzięki środkom z KPO oddanych do użytku zostało już niemal 20 km obwodnic, a w ponad 250 miejscach poprawiono bezpieczeństwo. Dodatkowo, w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko, na rozwój infrastruktury drogowej zabezpieczono 18 mld zł. W ramach KPO trwa również budowa terminalu instalacyjnego morskiej energetyki wiatrowej w Porcie Gdańsk.

W 2024 r. uruchomiono ponadto 89 przetargów na prace związane z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ich wartość to niemal 400 mln zł. Inwestycje będą realizowane w ramach Programu Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej (PBID). W tym roku zakończyła się realizacja 269 zadań z PBID o łącznej wartości 650 mln zł. Obejmują one m.in. budowę chodników, ciągów pieszo-rowerowych, sygnalizacji świetlnej na przejściach dla pieszych czy zatok autobusowych.

PKP Intercity podpisało w mijającym roku kontrakty o wartości ponad 16,5 mld zł, w tym umowy na zakup 78 lokomotyw wielosystemowych oraz 66 lokomotyw elektrycznych jednosystemowych od Newagu. Ponadto w ramach kontraktów zawartych między PKP Intercity a PESA Bydgoszcz i PESA Mińsk Mazowiecki zakupiono 16 lokomotyw hybrydowych elektryczno-spalinowych o prędkości do 160 km/h. Modernizowane są również wagony w zakładach Cegielski, PESA Bydgoszcz i PESA Mińsk Mazowiecki oraz zakładzie naprawczym PKP Intercity Remtrak.

Rok 2024 to także wznowienie budowy kolejowego tunelu średnicowego w Łodzi. W listopadzie br. mniejsza tarcza TBM Faustyna zakończyła drążenie czwartego tunelu jednotorowego między Kozinami a Kaliską na trasie podziemnego połączenia kolejowego Łódź Fabryczna – Łódź Kaliska/Łódź Żabieniec. Większa tarcza TBM Katarzyna ma wydrążyć tunel w kierunku Łodzi Fabrycznej. Według obowiązującego harmonogramu zakończenie budowy tunelu ma nastąpić w czerwcu 2026 r. z ruchem pociągów od nowego rozkładu jazdy w grudniu 2026 r. Jednak w październiku podczas odbywającej się w Łodzi konferencji wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak przyznał, że trzeba się liczyć z tym, że pociągi pojadą tunelem w Łodzi w roku 2027.

W roku 2024 kontynuowana była budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Aby zapewnić rozwój elbląskiego portu, zdecydowano o rozszerzeniu zakresu prac o pogłębienie końcowego odcinka toru wodnego. Dzięki porozumieniu z samorządem Elbląga, możliwe jest rozpoczęcie prac związanych z pogłębieniem ostatnich 900 m toru wodnego prowadzącego bezpośrednio do portu. Na realizację tego zadania przeznaczono 33 mln zł.

Trwały też prace nad budową Głębokowodnego Terminala Kontenerowego w Świnoujściu. Inwestycja jest na etapie prac przygotowawczych a zakończenie budowy planowane jest na 2028 r. W celu poprawy dostępu do terminala rozpoczęto realizację nowego toru podejściowego, który zostanie ukończony w 2029 r.

Na przyszły rok resort zabezpieczył rekordowy budżet inwestycyjny. W 2025 roku wydatki z budżetu państwa na drogi i kolej wzrosną do 16,5 mld zł. To więcej o 3,6 mld zł w porównaniu do 2024 r. Z kolei na utrzymanie dróg krajowych przewidziano 6,5 mld zł - o 1 mld zł więcej niż wynosi limit w roku 2024.

Jeśli chodzi o inwestycje w gospodarkę morską to w budżecie na przyszły rok zabezpieczono ponad 2 mld zł. Wśród największych inwestycji, jakie są prowadzone lub zaplanowano, znajdują się budowa infrastruktury związanej z portem kontenerowym w Świnoujściu i prace nad budową falochronu w Gdańsku dla terminala FSRU. Terminal FSRU będzie zlokalizowany w południowej części Zatoki Gdańskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie terminalu kontenerowego Baltic Hub i toru wodnego prowadzącego do gdańskiego portu, w odległości ok. 3 km od brzegu morza. Do nabrzeża będzie zacumowana na stałe jednostka regazyfikująca (FSRU - ang. Floating Storage Regasification Unit), czyli statek przystosowany do procesowego magazynowania gazu (LNG) odbieranego z metanowców i zmiany jego stanu skupienia z ciekłego na gazowy. W tej postaci gaz będzie następnie przesyłany, poprzez gazociąg podmorski, do krajowej sieci przesyłowej. Terminal ma zacząć działać w 2028 r.

PAP/aś