„Słownik na Fali” : sztuczna Inteligencja (SI) w procesie uczenia

Rozmowa w Polskim Radiu Koszalin w audycji „Słowni na Fali” dotyczy wpływu sztucznej inteligencji, a szczególnie ChatuGPT, na edukację i komunikację. Dyskutowane są problemy związane z zmniejszającym się czytelnictwem wśród studentów korzystających z AI do analizy tekstów, oraz zagrożenia wynikające z błędnych informacji generowanych przez AI, a także bariery językowe powstające z dominacją anglojęzycznej terminologii w tej dziedzinie. Poruszony zostaje także temat tworzenia polskich modeli AI, które mają potencjalnie rozwiązać niektóre z tych problemów.

Studenci, zamiast czytać i analizować teksty samodzielnie, korzystają z narzędzi SI, które streszczają i analizują treść. To pomija ważny etap rozwoju umiejętności pracy z tekstem. Jak powiedział dr Żurowski: "To narzędzie robi to, co zrobiłby uważny czytelnik szukający w tekście... No i dostaje się takie streszczenie, taką analizę, no to to właśnie pomija całkowicie ten etap badawczy".

Modele SI, takie jak Czat GPT, „nie posiadają wiedzy” w tradycyjnym tego słowa znaczeniu. Są to algorytmy generujące prawdopodobne teksty. Jak zaznaczono w dyskusji: "Sztuczna inteligencja niczego nie wie. Ona tylko jest algorytmem generowania prawdopodobnych tekstów". To prowadzi do ryzyka dezinformacji, np. w sytuacjach, gdy SI podaje nieprawdziwe informacje. Przykładem jest sytuacja, gdy turyści w Tatrach, kierując się wskazówkami czata GPT, trafili na niebezpieczną trasę.

SI może być jednak przydatna w analizie dużych ilości danych w poszukiwaniu konkretnych rozwiązań, np. w medycynie. Jednak nie zastąpi ludzkiego umysłu w procesie tworzenia i analizy, szczególnie w zadaniach wymagających kreatywności i krytycznego myślenia. Czat GPT może pomóc w podpowiedziach struktury artykułu, także artykułu naukowego ale nie napisze go samodzielnie.

Red. Jarosław Banaś zauważył, że używanie terminologii angielskiej w kontekście SI może być barierą dla osób starszych, które nie posługują się tymi terminami. Ponadto osoby starsze mogą być wykluczone z systemu, jeśli nie korzystają z Internetu. Jak zauważono w dyskusji obowiązuje "zasób terminów angielskojęzycznych, których nieznajomość w ogóle dyskwalifikuje w rozmowie".

W Polsce trwają prace nad stworzeniem „polskich modeli SI”, które będą trenowane na tekstach w języku polskim. „Mają one wyższy potencjał, aby być bardziej skuteczne w analizie języka polskiego niż uniwersalne modele, takie jak Czat GPT. W tym roku na pewno pojawi się dostęp do takich polskich modeli, które są trenowane na tekstach polskich i będą specyficzne dla języka polskiego" – podsumował dr. Sebastian Żurowski.

Oceniono, że informacje generowane przez SI nie mogą być traktowane jako wiarygodne bez weryfikacji. Nawet jeśli w pewnym momencie SI poda poprawną odpowiedź, nie ma gwarancji, że będzie ona zawsze poprawna. Audycja wykazała, że Czat GPT podawał błędne informacje o prowadzących audycję.

Premierowe odcinki audycji „Słownik na Fali” nadawane są w Polskim Radiu Koszalin w sobotę po godzinie 11.35. Audycję redagują dr Sebastian Żurowski (UMK Toruń) i Jarosław Banaś (PRK).