Na stronach rządowych opublikowano w piątek projekt ustawy o uchyleniu ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej. W uzasadnieniu autorzy wskazali, że planowane wydatki poniesione z budżetu państwa na realizację CIE nie przyniosą oczekiwanych korzyści.
Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, prace koncepcyjne nad rozwiązaniem Centralnej Informacji Emerytalnej były prowadzone na podstawie porozumienia trójstronnego ze stycznia 2022 r. Sygnatariuszami porozumienia byli: Polski Fundusz Rozwoju, Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kancelaria Prezesa Rady Ministrów jako urząd obsługujący Ministra Cyfryzacji.
Ustawa o CIE została uchwalona przez Sejm RP IX kadencji 7 lipca 2023 r., jednak od początku budziła wątpliwości ówczesnej opozycji, a dziś obozu rządzącego.
Zgodnie z ustawą, za pośrednictwem Centralnej Informacji Emerytalnej (CIE) użytkownicy mieli mieć dostęp m.in. do informacji poglądowej o stanie oszczędności emerytalnych i wysokości przyszłych świadczeń. W jednym miejscu miały być prezentowane informacje o stanie kont w filarze publicznym, czyli przede wszystkim w systemach prowadzonych przez ZUS i KRUS, prywatnym filarze pracowniczym, czyli w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) oraz w Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE), a także w prywatnym filarze indywidualnym: IKE, IKZE i OFE. Dostęp do CIE był możliwy przez domenę gov.pl albo poprzez aplikację mobilną.
Nad ochroną przed nieuprawnionym dostępem do danych zgromadzonych w CIE, ich integralnością oraz zapewnieniem podmiotom obowiązanym dostępu do systemu miał czuwać Polski Fundusz Rozwoju. PFR też miał zintegrować CIE i systemy teleinformatyczne ZUS i KRUS oraz podmiotów obowiązanych.
Obecny rząd zamierza zlikwidować CIE uzasadniając to m.in. tym, jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, iż "ponowna ocena efektywności kosztowej projektu Centralnej Informacji Emerytalnej wskazuje, że planowane wydatki poniesione z budżetu państwa na realizację CIE nie przyniosą oczekiwanych korzyści", co związane jest głównie z szacowanym stosunkowo niedużym poziomem wykorzystania systemu CIE przez obywateli.
Poza tym CIE w swoich założeniach miała za zadanie „ułatwić pozyskiwanie informacji o zaoszczędzonych środkach w nieobowiązkowych, często niszowych programach emerytalnych”, ale poziom partycypacji obywateli w dobrowolnych formach ubezpieczeń emerytalnych jest dość niski.
W dokumencie podkreślono, że już teraz istnieją rozwiązania dostarczane przez ZUS czy PPK udostępniające dane o oszczędnościach emerytalnych z wiodących programów, adresowane do zdecydowanej większości odbiorców usług cyfrowych.
"Zamknięcie realizacji projektu CIE jest uzasadnione ochroną budżetu państwa przed nadmiernymi wydatkami" - czytamy. Zdaniem autorów projektu, budowa i utrzymywanie dodatkowego systemu Centralnej Informacji Emerytalnej oraz zaplanowanie PFR Portal jako dodatkowej instytucji odpowiedzialnej za utrzymanie tego systemu, "generuje jedynie dodatkowe wielomilionowe w skali roku koszty administracyjne".
Ponadto zaznaczono, że "zapewnienie bezpieczeństwa przekazywania danych o produktach emerytalnych obywateli do Centralnej Informacji Emerytalnej budzi obawy". Wyjaśniono, że obecnie tylko duże podmioty typu ZUS i KRUS mogą być gotowe do przekazywania informacji "zgodnie z obecnie stosowanymi standardami zabezpieczenia kanałów transmisji danych do systemu CIE oraz z dobrymi praktykami branżowymi IT", podczas gdy pozostałe małe podmioty będące operatorami niszowych produktów emerytalnych "mogą mieć problemy z zabezpieczeniem odpowiednich zasobów technicznych, finansowych i ludzkich niezbędnych do zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa".
Dodano także, że "problematyczna może być trudność związana z korzystaniem z proponowanych rozwiązań systemu CIE, które wymagają posiadania kompetencji cyfrowych", gdyż "nie wszyscy obywatele są biegli w obsłudze systemów teleinformatycznych lub aplikacji", a konieczność posiadania umiejętności cyfrowych "może prowadzić do wykluczenia części społeczeństwa z dostępu do informacji zgromadzonych w CIE".
Wskazano również, że to Zakład Ubezpieczeń Społecznych "prowadzi edukację społeczeństwa w zakresie oszczędzania, zwłaszcza na cele emerytalne". Ponadto ZUS "wystąpił z inicjatywą budowy zbliżonej dla CIE funkcjonalności w ramach swoich prac nad modernizacją Platformy Usług Elektronicznych".
PAP/aj
