fot. wojsko-polskie.pl
Dziś 102. rocznica „Cudu na Wisłą”. Pod tym określeniem kryje się Polska Victoria na Przedpolach Warszawy. Wojna trwała od 1919 roku. Decydująca bitwa rozegrała się w dniach 13-15 sierpnia 1920 roku. Powszechnie uznawana jest ona za 18. przełomową bitwę w historii świata.

Polacy pokonali sowietów i w ten sposób zadecydowali o zachowaniu przez Polskę niepodległości i uratowali Europę przed bolszewizmem.

Oto kalendarium tych przełomowych dni:

6 VIII - Naczelny Wódz Józef Piłsudski opracowuje plan powstrzymania sowieckiej ofensywy na linii Wisły i przejęcia bitwy pod Warszawą, a następnie wyprowadzenia wielkiego kontruderzenia znad Wieprzy. Dowódcą frontu broniącego Warszawę zostaje mianowany generał Józef Haller.

8 VIII - na przedpolach Warszawy trwają przygotowania do obrony. Wojsko razem z ludnością cywilną wznosi umocnienia, organizuje punkty poboru oraz szpitale polowe.

11 VIII - oddziały sowieckie docierają do linii Wisły. Rada Obrony Państwa uchwala pobór do wojska.

12 VIII - dowództwo Polskie przejmuje depeszę sowiecką o mającej nastąpić ofensywnie bolszewickiej na Warszawę. Zarządzono pogotowie bojowe we wszystkich polskich jednostkach. Sowieci rozpoczynają działania na przedmościu Warszawy. Józef Piłsudski, przed udaniem się na front, składa na ręce premiera Witosa rezygnację z funkcji naczelnika państwa i naczelnego wodza. W Radzyminie wojska polskie odpierają pierwszy atak brygady sowieckiej.

13 VIII - wojska sowieckie po ciężkich bojach zajmują Radzymin.

14 VIII - Sowieci dokonują bardzo niebezpiecznego wyłomu w polskiej obronie. Rosjanie znajdują się już tylko w odległości 15 kilometrów od mostu na Wiśle. Radzymin: rozpoczyna się atak Polaków na miasto, które zostaje zajęte. Po kilku godzinach, w wyniku kontruderzenia bolszewików, Polacy zmuszeni są do kontrolowanego odwrotu. General Haller podejmuje decyzję o odbiciu Radzymina. Dowództwo powierza generałowi Lucjanowi Żeligowskiemu.

15 VIII - bój pod Wólką Radzymińską. Polacy likwidują najbardziej niebezpieczny wyłom w swojej obronie, a po ciężkich walkach - zdobywają Radzymin. Zostaje zażegnane niebezpieczeństwo zajęcia Warszawy przez bolszewików.

16 VIII - Polacy pod dowództwem Piłsudskiego, rozpoczynają kontrofensywę znad Wieprza.

17 VIII - wojska polskie atakujące znad Wieprza, rozbijają wojska sowieckie. Sowieci wycofują się na całym froncie. Szala zwycięstwa wyraźnie przechyla się na stronę Polaków. Rozpoczynają się polsko-rosyjskie rozmowy rozejmowe.

W obronie Warszawy bardzo duży udział mieli ochotnicy. W ciągu kilku tygodni na przełomie lipca i sierpnia udało się stworzyć dodatkową armię liczącą 170 tysięcy ludzi. Dzięki temu, do walki z bolszewikami Polacy zaangażowali łącznie w tej wojnie 740 tysięcy żołnierzy. Na apel o wstępowanie do Armii Ochotniczej odpowiedzieli też Kaszubi, którym kilka miesięcy wcześniej udało się przesunąć zachodnią granicę Polski o ponad 10 kilometrów na zachód. Kilka miesięcy później w jednostkach ochotniczych stanęli do obrony Warszawy.

Zapraszamy do wysłuchania opowieści o ochotnikach bitwy warszawskiej spod znaku kaszubskiego Gryfa.

Posłuchaj

„Ochotnicy spod znaku Gryfa” - reportaż Piotra Głowackiego