źródło: pl. wikipedia.org
4 czerwca 1872 r. zmarł Stanisław Moniuszko. Pogrzeb kompozytora, w którego twórczości dominowała tematyka narodowa, stał się patriotyczną manifestacją. Wzięło w niej udział kilkadziesiąt tysięcy osób.

Do historii Moniuszko przeszedł jako ojciec polskiej opery narodowej. Jest twórcą „Strasznego dworu”, „Hrabiny”, „Verbum nobile” oraz „Flisa”. Jego dojrzałą twórczość operową o tematyce narodowej otwiera „Halka” do libretta Włodzimierza Wolskiego, skomponowana w latach 1846-1847.

Opera pierwszy raz została wystawiona w Wilnie w 1848 roku. Dopatrywano się wówczas w niej nawiązań do buntów chłopów, które nie mogły być pokazane w tym dziele wprost ze względu na cenzurę. 10 lat później kompozytor zaprezentował dłuższą, bo czteroaktową wersję opery w Warszawie. Dodał m.in. poloneza, tańce góralskie i najsłynniejsze arie: Jontka „Szumią jodły na gór szczycie” i Halki „Gdybym rannym słonkiem”. Dopiero ta wersja, którą pokazał 1 stycznia 1858 r. w Teatrze Wielkim, przyniosła mu wielki sukces.

Kompozytor zmarł w Warszawie 4 czerwca 1872 r. na atak serca. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim. Jego pogrzeb stał się manifestacją narodową. Trwający cztery godziny przemarsz zgromadził ok. 80 tys. Polaków. Msza żałobna odbyła się 7 czerwca w kościele pw. Św. Krzyża. Po mszy trumnę niósł prezes dyrekcji warszawskich teatrów rządowych Sergiusz Muchanow, a następnie pracownicy teatru.

Żałobnicy szli Krakowskim Przedmieściem i ulicą Senatorską. Przed gmachem Teatru Wielkiego wykonano marsz żałobny z wplecionymi motywami z „Halki”. Później trumnę niesiono ulicami Bielańską i Nalewki na cmentarz. Tam przemawiał pisarz i przyjaciel Moniuszki Jan Chęciński, autor m.in. libretta do „Strasznego dworu”.

PAP/red.