Sylwestrowy powrót do przeszłości. Czy zawsze tak hucznie witano nowy rok?

Jak powiedziała Polskiemu Radiu Koszalin Marlena Jakubczyk z Muzeum Ziemi Wałeckiej - sylwestrowe zabawy to stosunkowo młoda tradycja: - Bale sylwestrowe zaczęto organizować dopiero w XIX wieku i to w dużych miastach i bogatych domach. Na wsiach był to po prostu świąteczny dzień. Mieszkańcy spędzali ten czas razem i próbowali przewidywać najbliższą przyszłość.

Jak dodaje Marlena Jakubczyk, przez praktykowane wówczas wróżby i zwyczaje, ostatni dzień roku przypominał wieczór andrzejkowy: - Panny próbowały przewidzieć przede wszystkim swoją przyszłość matrymonialną. Dlatego wróżyły z wosku, lub wybiegały na podwórze i na chybił trafił łapały kołek w płocie i na jego podstawie ustalały na przykład, czy przyszły mąż będzie wysoki czy niski, szczupły czy gruby. Sękaty kołek oznaczał natomiast męża kłótliwego, a spróchniały - starego.

Panowie z kolei - chcąc wywróżyć sobie przyszłość - mieli noc z sylwestra na nowy rok przespać z lewym butem na prawej stopie. To miało zagwarantować prorocze sny. Noc sylwestrowa była też nocą psot - przypomina Marlena Jakubczyk: - To była noc przejścia, noc odwróconego porządku, więc wszelkie psoty były dozwolone. Na przykład wciągano wozy na dachy stodół, zamazywano wapnem okna, zabierano bramy czy furtki i wrzucano do rzeki.

Jak podkreśla Marlena Jakubczyk, ważnym momentem ostatniego dnia w roku były odwiedziny u sąsiadów i składane im życzenia: - To był najważniejszy moment. Wierzono, że jeżeli  życzenia zostały złożone szczerze, to się spełnią.

Pożegnanie starego roku było też głośne. - Tuż przed północą starano się zrobić jak największy hałas, np. uderzając w metalowe przedmioty, by przegonić stary rok - dodaje Marlena Jakubczyk z Muzeum Ziemi Wałeckiej.

Inne - mające gwarantować dostatek - zwyczaje praktykowano też w Nowy Rok. A więcej o tym dawnym świętowaniu Sylwestra i Nowego Roku w sobotę (01.01) po 15.00 w audycji "Detektywi Historii" na antenie Polskiego Radia Koszalin.

pg/ar