W Kościele katolickim dziś Środa Popielcowa. Rozpoczyna się Wielki Post

- Wielki Post jest okazją, by znaleźć czas dla siebie na głębszą refleksję nad swoim życiem, nad podejmowanymi decyzjami. Warto zastanowić się, jakie miejsce w naszym życiu zajmuje Bóg, czy w ogóle jest dla Niego miejsce, czy podejmując różne działania, bierze się pod uwagę Jego zdanie - podkreślił ks. Bartołd.

W Środę Popielcową nie ma obowiązku uczestniczenia w mszy św. Kościół zaleca jednak udział w eucharystii ze względu na jej pokutny charakter. W czasie mszy św. dokonuje się obrzędu posypania głów popiołem. Ryt ten pojawił się w liturgii w VII w. W 1091 r. papież Urban II wprowadził go jako obowiązujący. Z tego okresu pochodzi również regulacja, aby popiół był uzyskiwany z palm poświęconych podczas Niedzieli Palmowej poprzedniego roku.

W związku z pandemią Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów opublikowała w tym roku notę dotyczącą obrzędu posypania głów popiołem. Kapłan po odmówieniu modlitwy błogosławieństwa popiołu i po pokropieniu go w milczeniu wodą święconą, zwróciwszy się do obecnych, wypowiada tylko jeden raz do wiernych formułę z mszału rzymskiego: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” lub „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz”.

Oznacza to, że kapłan nie będzie - tak jak dotąd - wymawiał jednej z tych dwóch formuł nad każdym wiernym. Po nałożeniu maseczki ochronnej na nos i usta, będzie nakładał popiół na tych, którzy do niego podchodzą, albo - stosownie do okoliczności - sam będzie podchodził do tych, którzy stoją na swoich miejscach.

Ks. Bartołd podkreślił, że posypanie głów popiołem to bardzo czytelny zewnętrzny znak, który ma nam przypominać o nawróceniu i pokucie: - To wyraz stanięcia w pokorze przed Panem i przyznania, że jesteśmy słabymi, grzesznymi ludźmi, którzy potrzebują Bożego miłosierdzia, przebaczenia i oczyszczenia. Chrześcijanin wierzy, że okazanie skruchy przed Bogiem owocuje doświadczeniem bycia przyjętym takim, jakim się jest i doświadczeniem miłości, która przemienia człowieka.

W Środę Popielcową obowiązuje post ścisły - ograniczenie się do spożycia trzech posiłków - dwóch lekkich i jednego do syta, oraz post jakościowy, a więc wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Post ilościowy nie obowiązuje osób do 18 lat i powyżej 60 lat, podczas gdy wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 lat.

Podczas Wielkiego Postu nastrój pokuty podkreśla skromniejszy wystrój świątyni. Kolorem liturgicznym jest fiolet.

Czwarta niedziela nazywana jest Niedzielą Laetare i obowiązuje wówczas różowy ornat. Nazwa niedzieli pochodzi od słów antyfony na wejście: „Laetare, Ierusalem: et conventum facite, omnes qui diligitis eam” („Raduj się, Jerozolimo, zbierzcie się wszyscy, którzy ją kochacie”).

Od XVI w., tego dnia w bazylice Świętego Krzyża w Rzymie papież święcił złotą różę i wręczał ją osobie zasłużonej dla Kościoła. Zgromadzeni w świątyni wierni obdarowywali się kwiatami symbolizującymi piękno, ale też cierpienie.

PAP/rz