Sylwetka kardynała Stefana Wyszyńskiego
Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli nad Bugiem. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1924 roku. Wykładał prawo kanoniczne i socjologię w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Podczas II wojny światowej, jako znany profesor był poszukiwany przez Niemców. Ukrywał się między innymi w zakładzie dla ociemniałych w Laskach pod Warszawą.
W Powstaniu Warszawskim był kapelanem Armii Krajowej i szpitala powstańczego w Laskach. W 1948 roku został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim oraz prymasem Polski. Stefan Wyszyński był wówczas najmłodszym biskupem w Polsce, na swojego następcę wyznaczył go kardynał August Hlond, który zmarł w październiku 1948 roku. W lutym 1949 odbył się ingres prymasa Stefana Wyszyńskiego do katedry gnieźnieńskiej, a następnie do prokatedry warszawskiej.
W 1950 roku prymas Wyszyński zawarł "Porozumienie" podpisane przez przedstawicieli Episkopatu i komunistycznych władz. Ocenione wówczas przez Watykan jako zbyt ugodowe, w intencji prymasa miało obronić Kościół w kraju przed frontalnym atakiem komunistów, jak działo się w pozostałych krajach pozostających pod wpływem Związku Radzieckiego. W 1953 roku został wyniesiony do godności kardynała, nie mógł jednak pojechać do Rzymu po kapelusz kardynalski, ponieważ nie otrzymał paszportu.
Z inicjatywy kardynała Wyszyńskiego w 1965 roku episkopat wystosował orędzie do biskupów niemieckich, zawierające przebaczenie i prośbę o pojednanie obu narodów. W okresie komunistycznych represji kardynał Wyszyński skierował do władz memoriał, w którym mówił, że Kościół nie może pójść na dalsze ustępstwa, w obliczu krzywd jakich doznają zarówno hierarchowie, jak i społeczeństwo. Znalazły się w nim słynne słowa: "Non possumus. Rzeczy Bożych na ołtarzach cesarza składać nie wolno". Wkrótce potem, 25 września 1953 roku został aresztowany i trzy lata przebywał w odosobnieniu. Opracował wówczas program odnowy życia religijnego w Polsce, zawarty w Jasnogórskich Ślubach Narodu.
W 1966 roku z jego inicjatywy odbyły się uroczystości Millenium Chrztu Polski. W latach 1980-1981 pośredniczył w rozmowach między władzami PRL a Solidarnością. Pracował do końca, gdy wiosną 1981 roku zaognił się spór między władzami i działającą od kilku miesięcy Solidarnością, prymas spotkał się z premierem Wojciechem Jaruzelskim. Jeszcze w kwietniu 1981 roku kardynał przyjął delegację założycielską Solidarności Rolników Indywidualnych.
Jan Paweł II na początku swojego pontyfikatu zwrócił się do kardynała Stefana Wyszyńskiego: "Nie byłoby na Stolicy Piotrowej papieża Polaka, gdyby nie było twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, twojej heroicznej nadziei(...) gdyby nie było Jasnej Góry - i tego okresu dziejów Kościoła w naszej Ojczyźnie, który jest związany z twoim biskupim i prymasowskim posługiwaniem".
Kardynał Wyszyński zmarł 28 maja 1981 roku, dwa tygodnie po zamachu na Jana Pawła II. Jego pogrzeb stał się wielkim wydarzeniem patriotycznym i manifestacją poparcia głoszonych przez niego idei. Na uroczystości na placu Zwycięstwa w Warszawie, którym przewodniczył watykański sekretarz stanu kardynał Agostino Casaroli, przybyło kilkaset tysięcy ludzi. Biskup Jerzy Modzelewski odczytał duchowy testament zmarłego. Prymas wybaczał w nim także tym ludziom, którzy go atakowali i więzili. Kardynał Stefan Wyszyński został pochowany w archikatedrze św. Jana w Warszawie.
Pośmiertnie, w 1994 roku został uhonorowany Orderem Orła Białego. Rok 2001 w Polsce był obchodzony jako Rok Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
IAR/ar
