Teatr powstał 1 listopada 1953 roku na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki. Jego pierwszym kierownikiem artystycznym została Irena Górska-Damięcka, a dyrektorem - Stefan Nafalski, który sprawował tę funkcję do 1955 roku.
Koszalińska instytucja była pierwszym teatrem w Polsce finansowanym ze środków samorządowych – z budżetu Wojewódzkiej Rady Narodowej. Wszystkie pozostałe sceny teatralne w Polsce były wtedy państwowe i podlegały bezpośrednio Centralnemu Zarządowi Teatrów.
Początki teatru nie były łatwe. Ponieważ przez pierwsze lata nie miał własnej siedziby, zespół musiał wynajmować pomieszczenia od Wojewódzkiego Domu Kultury (dzisiejsze Centrum Kultury 105) na potrzeby prób i występów. Koszalińską intytucję określano wówczas mianem „teatru tułaczego”. To właśnie w wynajmowanej sali domu kultury, 16 stycznia 1954 roku, miała miejsce pierwsza premiera Bałtyckiego Teatru Dramatycznego - „Śluby panieńskie” Aleksandra Fredry.
Historię pierwszych lat funkcjonowania koszalińskiego teatru można poznać na wystawie plenerowej, umieszczonej na murach Archiwum Państwowego w Koszalinie. Plansze prezentują wyjątkowe historie koszalińskich aktorów i teatralnych premier. Ekspozycja „Jak hartowała się scena. Premiery Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w latach 1953-1958” została przygotowana w ramach obchodów 70-lecia BTD.
Rok 1958 był przełomowy w historii koszalińskiego teatru - zespół przeniósł się wtedy do długo oczekiwanej siedziby. 12 kwietnia 1958 roku odbyła się tam uroczysta premiera „Fantazego” Juliusza Słowackiego. Wybór dzieła nie był przypadkowy, bowiem wtedy też patronem instytucji został ten wybitny poeta. Od tego czasu teatr zaprezentował wiele wysoko ocenianych spektakli. Tylko w ubiegłym roku wystawił ich 363, w tym 264 w Koszalinie i 99 wyjazdowych.
W przyszłym roku teatr czekają zmiany. W środę sejmik województwa przyjął uchwałę wyrażającą zgodę, by Województwo Zachodniopomorskie współprowadziło teatr z Gminą Miasto Koszalin. Zmiany właścicielskie mają zapewnić BTD większą stabilność finansową.
Od września 2023 r. dyrektorem Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie jest Andrzej Mielcarek.
red.
