
Próbne egzaminy maturalne, organizowane przez Centralną Komisje Egzaminacyjną, potrwają do 21 grudnia. Będą przeprowadzone ze wszystkich przedmiotów egzaminacyjnych, na wszystkich poziomach. Chodzi o egzaminy przeprowadzane w nowej formule - wiosną 2023 r. do matury przystąpi pierwszy rocznik absolwentów czteroletnich liceów ogólnokształcących, którzy uczyli się według nowej podstawy programowej. Udział szkół w próbnych egzaminach jest dobrowolny.
To drugi test diagnostyczny w tym roku szkolnym organizowany dla maturzystów przez CKE. Pierwszy test przeprowadzono pod koniec września. Wówczas próbne egzaminy maturalne były tylko z przedmiotów obowiązkowych dla wszystkich maturzystów: języka polskiego na poziomie podstawowym, matematyki na poziomie podstawowym i z języków obcych nowożytnych na poziomie podstawowym.
Szkoły zainteresowane przeprowadzeniem egzaminów próbnych w grudniu mogą to zrobić zgodnie z harmonogramem ustalonym przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Dyrektor CKE Marcin Smolik w informacji na temat testu diagnostycznego zaproponował, by szkoły przeprowadziły próbne egzaminy w warunkach zbliżonych do obowiązujących podczas właściwego egzaminu, np. by rozpoczynały je o godzinie 9.00 i o godzinie 14.00.
W poniedziałek rano zgodnie z harmonogramem CKE był egzamin próbny z języka polskiego na poziomie podstawowym.
Arkusze egzaminacyjne na próbne egzaminy i nagrania (do egzaminów z języków obcych) Centralna Komisja Egzaminacyjna udostępnia dyrektorom szkół w wersji elektronicznej z wyprzedzeniem umożliwiającym powielenie ich dla uczniów. Materiały do przeprowadzenia próbnych egzaminów są również zamieszczane na stronie internetowej CKE, na stronach internetowych okręgowych komisji egzaminacyjnych, w którym będzie przeprowadzany test z danego przedmiotu, odpowiednio o godz. 9.00 lub 14.00 tak, aby umożliwić wzięcie udziału w próbnym egzaminie także absolwentom i uczniom, którzy z różnych względów nie będą mogli uczestniczyć w diagnozie w szkole.
Najwięcej zmian na maturze przeprowadzanej w nowej formule dotyczy egzaminu z języka polskiego, zarówno zakresu sprawdzanej wiedzy oraz formy sprawdzania jej.
Na egzaminie próbnym - tak jak będzie później na egzaminie właściwym wiosną 2023 r. - arkusz egzaminacyjny z języka polskiego na poziomie podstawowym był podzielony na dwa zeszyty. W pierwszym zeszycie były zadania sprawdzające umiejętność rozumienia czytanego tekstu. W drugim zeszycie trzeba było napisać wypracowanie.
W pierwszym zeszycie, rozwiązywanym w poniedziałek przez uczniów na próbnej maturze, znalazło się 16 zadań. Odnoszą się one m.in. do cytowanych w arkuszu tekstów. W części arkusza nazwanej "Język polski w użyciu" były to teksty Justyny Olko "Różnorodność językowa a bioróżnorodność" i Katarzyny Kutyłowskiej "Europa wielojęzyczna". Uczniowie musieli m.in. na podstawie obu tekstów musieli napisać notatkę syntetyzującą.
W części nazwanej "Test historycznoliteracki" zacytowano m.in. fragmenty: tekstów Michała Głowińskiego i Jerzego Piechowskiego dotyczące mitologii Greckiej, "Kroniki" Bolesława Prusa, trzech wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, opowiadania Andrzeja Stasiuka "Miejsce". W zadaniu dotyczącym "Kroniki" uczniowie na podstawie przytoczonego fragmentu musieli odpowiedzieć, jakie zadanie, poza dostarczeniem czytelnikowi rozrywki, stawia literaturze Prus. W zadaniu odnoszącym się do wierszy Przerwy-Tetmajera uczniowie mieli wskazać, w którym z nich podmiot liryczny przyjmuje postawę dekadencką oraz na podstawie tego fragmentu wyjaśnić, na czym ta postawa polega.
W jednym z zadań w tej części przytoczono fragment "Księgi Hioba" i "Sonetu III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem". Uczniowie mieli m.in. napisać czy koncepcja losu ludzkiego ukazana w tych utworach jest podobna oraz uzasadnić swoją odpowiedź odwołując się do przytoczonych tekstów. W innym zadaniu zamieszczono fragment "Rozmowy Mistrza Polikarpa ze śmiercią" i reprodukcję obrazu Jacka Malczewskiego "Śmierć". Uczniowie musieli odpowiedzieć, czy mężczyzna z obrazu i Mistrz Polikarp przyjmują podobną postawę wobec śmierci.
W innym zaś zadaniu zacytowano fragment wywiadu z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim, w którym mówi o "Innym świecie". Uczniowie na podstawie "Innego świata" mieli wyjaśnić, na czym polegała "nowa moralność" w łagrze sowieckim i jakie zagrożenie stanowiła dla człowieczeństwa. W kolejnym zadaniu polecenie dotyczyło wiersza Stanisława Barańczaka "N.N. przekręca gałkę radia" i fragmentu wypowiedzi poety na temat własnej twórczości. Trzeba było wyjaśnić, „w jakich uwikłaniach znajduje się" podmiot liryczny i jak na te uwikłania reaguje. W jeszcze innym zadaniu zamieszczono reprodukcję plakatu Andrzeja Pągowskiego do "Makbeta" Williama Szekspira. Uczniowie mieli zinterpretować plakat w kontekście przesłania sztuki Szekspira, w odpowiedzi mieli uwzględnić dwa elementy graficzne widoczne na plakacie.
W drugim zeszycie egzaminacyjnym uczniowie mieli napisać wypracowanie na jeden z dwóch tematów do wyboru. Pierwszy z nich brzmiał: "Różne postawy ludzi wobec własnych błędów", a drugi: "Poświęcenie się dla idei a osobiste szczęście". Pisząc trzeba było odwołać się do: wybranej lektury obowiązkowej - utworu epickiego albo dramatycznego, innego utworu literackiego - może to być również utwór poetycki oraz do wybranych kontekstów. Wypracowanie ma liczyć co najmniej 300 wyrazów.
W zeszycie przytoczono listę lektur obowiązkowych w roku szkolnym 2022/2023 (zgodną z wymaganiami egzaminacyjnymi) na poziomie podstawowym i poziomie rozszerzonym oraz listę innych lektur obowiązkowych (zgodnie z podstawą programową), do których również można się odwołać
Na napisanie egzaminu próbnego - tak samo będzie na właściwym egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie podstawowym - było 240 minut. Maksymalna liczba punktów jaką można uzyskać 60 punktów (25 punktów za zadania zawarte w pierwszym zeszycie, 35 punktów za wypracowanie).
"Przeprowadzenie testu diagnostycznego jest dobrowolne" - przypomina dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Marcin Smolik w informacji na temat próbnych matur. "Test diagnostyczny w zakresie poziomu przygotowania uczniów do egzaminu maturalnego powinien być przeprowadzany wyłącznie w celu informacyjnym (tj. umożliwienia uczniom pracy z arkuszem egzaminacyjnym w czasie przeznaczonym na rozwiązanie zadań na egzaminie) oraz diagnostycznym (tj. zidentyfikowania wiadomości i umiejętności, które dany uczeń opanował już w stopniu zadowalającym, oraz wiadomości i umiejętności, które wymagają jeszcze doskonalenia)" - zaznaczył.
"Centralna Komisja Egzaminacyjna za nieuzasadnione uważa wystawianie ocen wyrażonych liczbą lub literą (w ramach oceniania bieżącego) na podstawie wyników testu diagnostycznego z poszczególnych przedmiotów, uzyskanych przez danego ucznia" - podkreślił Smolik. Wskazał, że w próbnych egzaminach chodzi o przekazanie każdemu uczniowi wartościowej informacji zwrotnej poprzez wskazanie, co robi dobrze, a co wymaga poprawy. "Należy również mieć świadomość, że zadania w arkuszach egzaminacyjnych będą obejmowały całość wymagań egzaminacyjnych, zatem przed przeprowadzeniem diagnozy wskazane jest poinformowanie uczniów, że niektórych zadań mogą nie być w stanie rozwiązać poprawnie, ponieważ dany zakres materiału nie był jeszcze omawiany podczas lekcji" - zaznaczył.
Arkusze rozwiązane przez uczniów na próbnych egzaminach sprawdzać będą nauczyciele w ich macierzystych szkołach. Zasady oceniania rozwiązań zadań będą zamieszczane na stronach internetowych CKE i OKE oraz przekazywane dyrektorom szkół w dniu następującym po dniu, w którym przeprowadzany był test diagnostyczny z danego przedmiotu, o godz. 10.00, a w przypadku egzaminów piątkowych tego samego dnia o godz. 17.00.
Maturzyści zdający w nowej formule będą musieli - tak jak dotąd - obowiązkowo przystąpić do trzech egzaminów pisemnych: z języka polskiego, matematyki i z języka obcego nowożytnego (obligatoryjnych na poziomie podstawowym, chętni mogą je zdawać także na rozszerzonym) oraz do jednego pisemnego egzaminu z przedmiotu do wyboru zdawanego na poziomie rozszerzonym (chętni będą mogli przystąpić do większej liczby egzaminów, maksymalnie do pięciu takich egzaminów). Obowiązkowe będą też dwa egzaminy ustne: z języka polskiego i z języka obcego.
Abiturienci ze szkół dla mniejszości narodowych będą musieli przystąpić także do dwóch egzaminów z języka ojczystego: egzaminu pisemnego i ustnego.
Aby zdać maturę - tak jak obecnie - trzeba będzie uzyskać z przedmiotów obowiązkowych co najmniej 30 proc. punktów możliwych do zdobycia (dotyczy to egzaminów pisemnych i ustnych). W przypadku przedmiotu do wyboru nie będzie progu zaliczeniowego (próg obowiązywać będzie dopiero na maturze w 2025 r.).
W 2023 r. egzamin maturalny w "Formule 2023" z każdego przedmiotu przeprowadzony będzie na podstawie wymagań egzaminacyjnych określonych w rozporządzeniu ministra edukacji i nauki w sprawie wymagań egzaminacyjnych dla egzaminu maturalnego przeprowadzanego w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024 z 10 czerwca 2022 r. Wymagania egzaminacyjne stanowią katalog zawężonych wymagań określonych w podstawie programowej.
Absolwenci techników maturę według nowych zasad będą po raz pierwszy zdawać wiosną 2024 r. Wówczas przystąpi do niej pierwszy rocznik absolwentów pięcioletnich techników.
