41. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych

Porozumienia Sierpniowe przyznawały wolnym związkom zawodowym prawo do działania oraz szeroki zakres uprawnień. Umożliwiło to powstanie pierwszego wolnego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność". Komunistyczne władze zobowiązały się do opublikowania w ciągu kilku miesięcy podstawowych założeń reformy gospodarczej, do wniesienia ustawy o ograniczeniu cenzury oraz rozpatrzenia wniosków zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 roku.

Protesty w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia. Po południu w świetlicy głównej Stoczni imienia Adolfa Warskiego odbyło się spotkanie delegatów strajkujących załóg. Podczas obrad wybrano siedmioosobowe prezydium Komitetu Strajkowego pod przewodnictwem Mariana Jurczyka. 30 sierpnia 1980 roku Marian Jurczyk podpisywał z rządem Porozumienia Sierpniowe. Pełen nadziei mówił do zgromadzonych w stoczni robotników: - Decyzje, które wspólnie podjęliśmy mają znaczenie dla sytuacji w całym kraju. Mamy świadomość tego dokonania. To jest nasz wspólny sukces i początek długiej drogi do poprawy naszej gospodarki.

Stronę rządową w rozmowach ze strajkującymi w Szczecinie reprezentował wicepremier Kazimierz Barcikowski. Po podpisaniu porozumienia mówił, że osiągnięcie kompromisu przyjął z ogromną ulgą. W telewizyjnym wystąpieniu mówił, że to przykład, iż ostry konflikt społeczny może być rozwiązany w drodze dialogu: - Dyskutowaliśmy uporczywie. Wyjaśnialiśmy niebezpieczeństwa, jakimi grożą nadmierne żądania. Jednocześnie braliśmy pod uwagę to, że proces odnowy niesie sam w sobie możliwości poprawy naszego życia gospodarczego i społecznego.

31 sierpnia Porozumienia Sierpniowe podpisano także w Gdańsku. Podpisanie historycznych porozumień zapoczątkowało proces upadku komunizmu w Polsce, a pośrednio zmiany ustrojowe w innych europejskich państwach bloku komunistycznego.

IAR/rż