
Badaczka rzezi wołyńskiej Ewa Siemaszko wyjaśnia, że wielki dramat ludności Wołynia polegał na tym, że przeciwko sobie stanęli bliscy sobie ludzie. W wielu miejscach, przypomina Ewa Siemaszko, ludzie, którzy wcześniej byli w bardzo dobrych stosunkach ze swoimi sąsiadami, byli potem mordowani przez Ukraińców.
Historyk, profesor Leon Popek przypomina, że u podstaw rzezi wołyńskiej, dokonanej przez ukraińskich nacjonalistów często przy wsparciu lokalnej ludności ukraińskiej, stała nacjonalistyczna ideologia Dmytro Doncowa. Zakładała ona wyniszczenie polskiej ludności na Wołyniu.
Ewa Siemaszko dodaje, że tragedia na Wołyniu dotyczy nie tylko Polaków. Zdaniem badaczki, dużo gorsze od fizycznego unicestwienia ludzi, zniszczenia ich dobytku, kultury, było "zniszczenie duchowe, jakie dotknęło Ukraińców i ta demoralizacja, to wprzęgnięcie się w samonakręcającą się machinę zła nie zostało przerwane".
Na samym tylko Wołyniu z rąk Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, Ukraińskiej Powstańczej Armii i części lokalnej ludności cywilnej w latach 1943-44 zginęło około 60 tysięcy Polaków, w akcjach odwetowych mogło zginąć 2-3 tysiące Ukraińców.
Analogiczne ludobójstwo zostało przeprowadzone przez oddziały UPA na terenie Małopolski Wschodniej w pierwszej połowie 1944 roku.
IAR/ez