Chodzi m.in. o obiecane przez rząd dodatki mieszkaniowe, ale też zwroty kosztów dojazdu do pracy.
Świadczenia mieszkaniowe znalazły się w porozumieniu pomiędzy MSWiA a związkami zawodowymi służb mundurowych podległymi temu resortowi. W dokumencie, który został podpisany 6 marca, minister SWiA zobowiązał się do opracowania i przedstawienia stronie związkowej projektu ustawy wprowadzającej świadczenie mieszkaniowe.
Świadczenie ma przysługiwać m.in. funkcjonariuszom Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa; będzie wypłacane od 1 lipca - co miesiąc; wysokość świadczenia będzie zależała od lokalizacji i wyniesie od 900 do 1800 zł miesięcznie.
Przepisy wprowadzające świadczenie znalazły się w nieopublikowanym jeszcze projekcie tzw. ustawy mieszkaniowej. Chodzi o projekt nowelizacja niektórych ustaw w związku z określeniem zasad zakwaterowania funkcjonariuszy Policji, SG, PSP, ABW, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, SOP oraz poprawy niektórych warunków pełnienia służby.
Zgodnie z propozycją, do której dotarła PAP, dotychczasowe uprawnienia mieszkaniowe, czyli prawo do lokalu albo równoważnik za brak lokalu, równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego, zastąpione zostaną nowym rozwiązaniem w postaci prawa do zakwaterowania, na wzór rozwiązań obowiązujących w MON.
Zgodnie z projektem, funkcjonariuszom wymienionych wyżej służb, mianowanym na okres służby przygotowawczej i na stałe - od dnia mianowania na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia ze służby - przysługuje prawo do zakwaterowania w miejscowości, w której pełni służbę albo na jego uzasadnioną prośbę w innej miejscowości.
Prawo to można zrealizować w formie przydziału lokalu mieszkalnego, kwatery tymczasowej, przydziału miejsca w internacie lub kwaterze internatowej, a także poprzez przyznanie świadczenia mieszkaniowego. To funkcjonariusz ma mieć możliwość wybrania odpowiadającej mu formy. Z wymienionych form zakwaterowania nie będą mogli skorzystać funkcjonariusze, jeśli oni sami lub ich małżonkowie są już właścicielem lub współwłaścicielem mieszkania.
W przypadku, gdy oboje małżonkowie są funkcjonariuszami, każdy z nich wybiera formę realizacji prawa do zakwaterowania w postaci przydziału lokalu mieszkalnego albo kwatery tymczasowej dla jednego małżonka, z uwzględnieniem dzieci i wypłaty świadczenia mieszkaniowego dla drugiego małżonka.
Wysokość świadczenia mieszkaniowego, zgodnie z propozycja resortu, ma być ustalana kwotowo jako iloczyn stawki podstawowej oraz mnożnika lokalizacyjnego ustalonego dla miejsca pełnienia służby przez policjanta. Świadczenia mieszkaniowe będą zwolnione z podatku.
Jak napisano w projekcie Oceny Skutków Regulacji, propozycja ta jest wyjściem naprzeciw oczekiwaniom funkcjonariuszy w zakresie poprawy zabezpieczenia ich potrzeb mieszkaniowych, wzorowanych na rozwiązaniach obowiązujących w Siłach Zbrojnych RP.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami funkcjonariusz musi złożyć wniosek o przyznanie lokalu mieszkalnego w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej. W sytuacji braku lokali mieszkalnych funkcjonariusz wpisywany jest na listę oczekujących oraz przyznawany mu jest równoważnik za brak kwatery. Nie ma możliwości wyboru sposobu realizacji prawa do lokalu mieszkalnego, a w przypadku niezaakceptowania lokalu mieszkalnego spełniającego normy - traci to prawo.
Jednocześnie - jak wskazali autorzy propozycji - zgodnie z obecnymi przepisami funkcjonariusz, który posiadał mieszkanie przed wstąpieniem do służby lub nabył go samodzielnie lub otrzymał w spadku nie posiada prawa lub traci prawo do lokalu.
O OSR wskazano, że w obecnym systemie w służbach mundurowych podległych MSWiA istnieją niskie zasoby dostępnych lokali, jest to ok. 8916 lokali mieszkalnych i kwater tymczasowych, na ogólną liczbę ponad 162 000 funkcjonariuszy tych służb. Zwrócono też uwagę na "niewspółmiernie niskie kwoty obecnych uprawnień mieszkaniowych do cen rynkowych najmu bądź rat kredytu.
Prawo do lokalu albo równoważnik za brak lokalu dla funkcjonariusza "z rodziną" to: 17,90 zł dziennie (ok. 554 zł miesięcznie) w Policji i Straży Granicznej; 17,60 zł dziennie (ok. 545 zł miesięcznie) w PSP oraz 33,71 zł dziennie (ok. 1 011 zł miesięcznie) w SOP. Z kolei pomoc finansowa na zakup mieszkania w Policji i SG wynosi 6612 zł na 1 normę, a w PSP 6482 zł na 1 normę. W przypadku SOP pomoc finansowa wynosi ok. 67 397 zł. Kwoty obecnie obowiązujących uprawnień mieszkaniowych są niezależne od lokalizacji, w której funkcjonariusz pełni służbę.
Resort proponuje ponadto nowe zasady ustalania powierzchni mieszkalnej przydzielanego lokalu mieszkalnego, z uwzględnieniem stopnia służbowego funkcjonariusza i wielkości jego gospodarstwa domowego. W proponowanej nowelizacji znalazł się też zapis z szeregiem sytuacji, w których funkcjonariusz jest obowiązany do opuszczenia lokalu mieszkalnego lub odpowiednio kwatery tymczasowej. Będzie się to działo m.in. w sytuacji zwolnienia ze służby albo przeniesienia do pełnienia służby w innej miejscowości lub w innej jednostce organizacyjnej Policji.
Opuścić mieszkanie będzie także musiał funkcjonariusz, który podnajmuje albo oddaje do bezpłatnego używania przydzielony lokal lub jego część bez zgody właściwego podmiotu; a także ten, który używa lokalu mieszkalnego w sposób sprzeczny z umową najmu lub niezgodnie z przeznaczeniem, dopuszcza do powstania szkód albo niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców, czy wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali.
Do opuszczenia lokalu mają być także zobowiązani m.in. funkcjonariusze zwlekający z zapłatą opłat za używanie lokalu mieszkalnego przez okres co najmniej trzech pełnych okresów płatności, pomimo pisemnego zawiadomienia o zamiarze wydania decyzji o opróżnieniu lokalu mieszkalnego i wyznaczenia dodatkowego, miesięcznego terminu zapłaty zaległych i wymagalnych należności. Zobowiązanie do opróżnienia lokalu przewidziano również m.in. dla tych, którzy zostaną skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe.
Projekt zakłada również nowe rozwiązania w zakresie zwrotu kosztów dojazdu dla funkcjonariuszy zamieszkujących poza miejscowością pełnienia służby. Funkcjonariuszom wymienionych w ustawie służb będą wypłacane comiesięcznie świadczenia, których wysokość będzie uzależniona od odległości: do 30 km – 140 zł; powyżej 30 km do 50 km – 180 zł; powyżej 50 km – 220 zł. Odległość ma być liczona najkrótszą drogą publiczną od granic administracyjnych miejsca zamieszkania do granic administracyjnych miejscowości pełnienia służby.
Projekt zakłada również wprowadzenie zmian w sposobie liczenia przerw w pełnieniu służby przez funkcjonariuszy SG, w warunkach ekspozycji na czynnik szkodliwy, umożliwiające udzielenie urlopu na wzór rozwiązań funkcjonujących w Policji.
Zaproponowano także zmiany w ustawie o SOP, wprowadzające gratyfikację urlopową dla funkcjonariuszy tej służby, który w związku z pełnieniem służby nabył w danym roku kalendarzowym prawo do urlopu wypoczynkowego oraz prawo do przejazdu na koszt SOP raz w roku do wybranej miejscowości w kraju i z powrotem dla funkcjonariusza SOP i członków jego rodziny.
Ustawa, z wyjątkiem niektórych artykułów, ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z mocą od 1 lipca 2025 r.
pap/jr
