Fot. Europejskie Centrum Solidarności

40 lat temu, w sierpniu 1980 roku, w Stoczni Gdańskiej rozpoczął się strajk, który doprowadził do podpisania w Gdańsku porozumienia między komisją rządową a komitetem strajkowym i powstania NSZZ "Solidarność" - niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej. Pierwsze strajki, które wybuchły latem 1980 r., były reakcją na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ówczesną ekipę rządzącą Edwarda Gierka.

Pierwsze porozumienie między stroną rządową i strajkującymi podpisane zostało 30 sierpnia 1980 roku w Szczecinie. Dzień później podpisane zostało porozumienie gdańskie. Delegacja rządowa zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.

W audycji Arkadiusza Wilmana wykorzystano archiwalne nagrania Polskiego Radia Koszalin oraz utwór "Sierpień '80" w wykonaniu Stanisławy Celińskiej. To fragment koncertu pn. "Solidarność - to znaczy jeden i drugi", który odbył się 30 sierpnia 2010 roku w Gdyni.


Uczestnicy audycji:

- Stanisław Trzuskowski - działacz opozycji antykomunistycznej z Koszalina,
- Lechosław Warzyński - nauczyciel historii w II LO im. Władysława Broniewskiego w Koszalinie.

Archiwalne nagrania:

- Rozmowa z bp. Ignacym Jeżem, pierwszym ordynariuszem diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (19.08.1990),
- Rozmowa z Ryszardem Gładkowskim, pierwszym sekretarzem Komitetu Zakładowego Partii w koszalińskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Mieszkaniowego (13.08.1987).

Posłuchaj

„Sierpień '80 - geneza, postulaty, konteksty” - Arkadiusz Wilman