Przed nami kolejna edycja Ogólnopolskiego Konkursu Reportażu i Dokumentu Radiowego „Bałtyk 2019” [POSŁUCHAJ]

Do udziału w konkursie zapraszamy reportażystów mediów publicznych z całego kraju. Sesja, warsztaty oraz konkurs będą przeglądem najciekawszych reportaży radiowych o tematyce morskiej minionego roku. Pragniemy stworzyć reporterski obraz życia i losów ludzi (mieszkających zarówno na Wybrzeżu, jak i w głębi kraju) związanych z morzem pracą, działalnością społeczną, zainteresowaniami, pasją, emocjami. Spodziewamy się odpowiedzi na pytania o obecne miejsce morza i gospodarki morskiej w życiu Polaków, o drogi ludzi w kierunku morza oraz  wpływ sił natury na postawę i charakter człowieka. Spotkanie najlepszych polskich  reportażystów to nie tylko okazja do doskonalenia dziennikarskiego warsztatu, wymiany reporterskich doświadczeń i dyskusji, lecz także szansa na promocję regionu, poznanie Wybrzeża oraz problemów jego mieszkańców.

Konkurs Reportażu i Dokumentu Radiowego liczy już ponad 30 lat. W tym czasie zaprezentowano kilkaset reportaży traktujących o ludziach morza, życiu, śmierci, miłości, emocjach, fascynacjach, romantycznych przygodach, niekonwencjonalnych działaniach,     konfliktach, obyczajach. Były opowieści rybaków, żeglarzy, marynarzy i ich rodzin. Reporterskie opowieści zadziwiały różnorodnością, odwagą w podejmowaniu trudnych tematów, niebanalnym spojrzeniem na ludzkie dramaty. Jedne prace były zabawne, inne poważne i refleksyjne. Stawiały pytania, szukały odpowiedzi, dokumentowały wydarzenia. W roku 2013, po kilkuletniej przerwie, konkurs został reaktywowany.

W tym roku konkursowe prace oceniać będzie jury w składzie: Piotr Ostrowski - Prezes Zarządu Polskiego Radia Koszalin - przewodniczący jury, Przemysław Tejkowski - Prezes Zarządu Polskiego Radia Rzeszów oraz Jolanta Rudnik - Polskie Radio Koszalin. Obok warsztatów w programie Ogólnopolskiego Konkursu Reportażu i Dokumentu Radiowego „Bałtyk 2019” znalazły się także seminaria, prelekcje oraz panele dyskusyjne. Konkursowi towarzyszyło będzie niecodzienne wydarzenie -  w piątek, 20 września odbędzie się „Patriotyczny wieczór w Polskim Radiu Koszalin”. W programie: występ duetu Tomek Trust & Annie (godz. 17:00), występ zespołu KARPATY (godz. 17:30) oraz o godzinie 18:00 monodram Przemysława Tejkowskiego pt. „Melduję Tobie, Polsko – Rotmistrz Pilecki”.

„Jan z Gdańska. Bonifacio z Orii” - Magdalena Świerczyńska-Dolot z Radia Gdańsk

Streszczenie: Jan Bernard Bonifacio, markiz z Orii, wł. Giovanni Bernardino Bonifacio, marchese d'Oria - włoski humanista, bibliofil, podróżnik, fundator Biblioteki Rady Miejskiej w Gdańsku. Danie w hołdzie Bonifacio (Carpaccio Bonifacio) serwuje jedna z gdańskich restauracji, a uczta dla podniebienia stała się dla reportażystki inspiracją do opowiedzenia o tym mało znanym człowieku, który podróżując przez 34 lata po świecie na statkach i żaglowcach, zupełnie przypadkowo rozbił się w okolicach Portu Gdańskiego. Zbierał książki i nazywał je swoimi dziećmi. Książki zachowały się w bardzo dobrym stanie - oryginały z notatkami Bonifacia. Uciekł przed prześladowaniem na tle religijnym. W Gdańsku znalazł nie tylko schronienie, ale i akceptację.

„Twoja dzielnica – Letnica” - Marzena Bakowska z Radia Gdańsk
Czas trwania: 24 min. 14 sek.

„Navigare necesse est” - Joanna Lejtan z Radia Koszalin
Czas trwania: 25 min. 43 sek.

„Wodnik” - Marta Dobrowolska z Radia Katowice
Czas trwania: 16 min. 31 sek.

„Marynarz Dzidek” - Mariusz Kamiński z Radia Lublin

Streszczenie: Dwanaście lat temu, jednemu z największych rond w Lublinie, nadano imię por. Mariana Mokrskiego. O tym kim był i czym się zasłużył dla Polski, jak wynika z przeprowadzonej wśród mieszkańców sondy ulicznej, mieszkańcy nie mają pojęcia, chociaż postać jest znana z brytyjskim muzeum Royal Navy. Dzięki grupie pasjonatów historii, nauczycielom i uczniom lubelskich szkół, a także członkom rodziny, poznajemy losy porucznika, który był nawigatorem na legendarnym okręcie podwodnym ORP „Orzeł”. To właśnie dzięki niemu, sukcesem zakończyła się brawurowa ucieczka z internowania z portu Tallinie we wrześniu 1939 roku. Odkrywamy historię chłopaka, który w przyszłości chciał zostać... Admirałem, którego marzeniem była służba na tej właśnie jednostce, ale też szukamy  śladów i miejsc w Lublinie związanych z marynarzem Dzidkiem. Imię por. Mokrskiego przyjęło kilka lat temu jedno z lubelskich gimnazjów. Po reformie edukacji, nauczyciele, bohaterowie audycji, niepokoją się co się stanie ze zgromadzonymi pamiątkami i czy o por. Mokrskim w Lublinie będzie się jeszcze pamiętać.

„Trafiłem na „Trumnę”” - Mariusz Borsiak z Radia Olsztyn

Streszczenie: Zbigniew Bronicki, jako olsztyński i maturzysta, przez przypadek-jak sam mówi - trafił na Wyższą Szkołę Morską w Gdyni. Była druga połowa lat 70. Jego pierwszym statkiem był TS/S Stefan Batory. Między sobą marynarze nazywali ten statek „Trumną”. Młody marynarz miał dodatkowy powód by tak ten statek nazwać - do jego obowiązków należało m.in. lutowanie cynowych trumien z ciałami zmarłych pasażerów... Morska opowieść o legendarnym statku, widzianym z najniższego pokładu oczami początkującego stażysty - mechanika.

„Jestem częścią tego świata” - Adriana Andrzejewska-Kuras z Radia PIK
Czas trwania: 17 min. 37 sek.

„Marynarze na końcu świata” - Elżbieta Osowicz z Radia Wrocław
Czas trwania: 17 min. 19 sek.

„Testament Admirała” - Izabela Patek z Radio Zachód

Streszczenie: W ubiegłym roku obchodziliśmy setną rocznicę odzyskania przez Polskę po latach zaborów Niepodległości. Minęło także 100 lat od powstania polskiej Marynarki Wojennej, którą powołał do życia Józef Piłsudski. Wśród oficerów marynarki, którzy odegrali w naszej najnowszej historii szczególnie ważną rolę był kontradmirał Józef Unrug, dowódca obrony polskiego wybrzeża w roku 1939. Ten wybitny dowódca wsławił się szczególnym stosunkiem do swoich podwładnych, których zawsze bardzo szanował, chociaż wymagał od nich wiele. Ślady rodziny Unrugów prowadzą do Gorzowa, gdzie po wojnie osiedliła się jej część. Mieszka tu m.in. Józef Unrug, dla którego pamięć o swoim wielkim przodku jest bardzo ważna. Członkowie tej rodziny spotykają się na zjazdach również po niemieckiej stronie granicy - korzenie rodu sięgają właśnie tamtej strony Odry. Powtórny symboliczny pogrzeb Admirała odbył się jesienią na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni - Oksywiu. Życzeniem Józefa Unruga było bowiem pochowanym wraz
z towarzyszami broni. To opowieść o współczesności i historii rodziny Unrugów.

„Janka rybaczka z Rowów” - Edyta Lubiak z Radia Koszalin
Czas trwania: 17 min. 17 sek.

Streszczenie: Wspomnienie jednej z sześciu kobiet - rybaczek, które w latach powojennych wypłynęły z mężami z portu w Rowach. Bohaterka reportażu wytrzymała najdłużej 10 lat. W opowieści wspomaga ją córka jednej z rybaczek - obecna sołtys miejscowości. Kobiety rybaczki były i są rzadkością...

„Po drugiej stronie wody” - Monika Hemperek z Radia Lublin

Streszczenie: Jak wygląda życie podwodne? Jakie tajemnice skrywają w sobie nasze morza, oceany, zatopione kopalnie? Na czym polega fenomen Bałtyku? O jego romantyzmie, skarbach i zagrożeniach opowiedzą i zabiorą nas do podwodnego świata doświadczeni nurkowie: Marek Zelmanowicz, Monika Kazmerska i Maciej Mazur.

„Na ratunek morzu” - Jakub Tarka
Czas trwania: 12 min. 16 sek.

„Czas Morza” - Jarosław Banaś z Radia Koszalin

Streszczenie: Jego łódź stoi przed kościołem, on naprawia zegary. Odszedł z morza, ale cały czas o morzu mówi i myśli. „Czas Morza” to zapis doświadczeń rybaka, tego co kochał i co musiał porzucić. Dlaczego? Bo bohater reportażu jest z innego czasu, z czasu małych łodzi przybrzeżnych, wschodów słońca, ręcznego wyciągania siatek i szacunku do przyrody. Jego czas minął.

„Posłaniec złych wiadomości” - Beata Kwiatkowska z Programu II Polskiego Radia
Czas trwania: 19 min. 30 sek.

Streszczenie: Maciej Rokus jest Ślązakiem. Tworzy duet muzyczny z Andrzejem Tylmanem - ojcem zaginionej Ewy. Jeden z nich gra na trąbce, drugi śpiewa. Zbliżyła ich do siebie rodzinna tragedia związana z zaginięciem Ewy Tylman. Maciej pomagał w poszukiwaniach jako szef Grupy Specjalnej Płetwonurków RP. Nurkowie szukają ciał zaginionych w morzu i mniejszych zbiornikach wodnych. Ostatnia akcja poszukiwawcza grupy dotyczyła znanego producenta, Piotra Woźniaka-Staraka. Maciej Rokus zwykle mówi, jeśli zaginął człowiek to jego ciało jest albo w piachu, albo w wodzie. On szuka w tym drugim miejscu. Jest szczęśliwy, jeśli poszukiwania kończą się sukcesem. Choć po latach od zaginięcia oddaje rodzinie ciało, to czy można go nazwać posłańcem złych wiadomości.

„Przystanek Starkowo 13” - Anna Winnicka z Radia Koszalin

Streszczenie: Do Starkowa zjeżdżają z całej Polski, aby zjeść dobrze przyrządzonego śledzia, odnaleźć spokój i zwolnić tempo życia codziennego. Zagroda Śledziowa przyciąga turystów wypoczywających nad morzem wyjątkowym i właśnie dobrą kuchnią A wszystko to za sprawą zapaleńców, którzy postanowili odremontować zagrodę datowaną na 1832 r. i urządzić  tam - z miłości do śledzia - pierwsze w Polsce Muzeum Śledzia.

„Kapitan Lobo” - Hanna-Wilczyńska Toczko z Radia Gdańsk

Streszczenie: Kapitan Tomasz Sobieszański pseudonim „Lobo” pływa ponad 55 lat. Jest synem Krzysztofa Sobieszańskiego pseudonim „Kolumb”, którego nigdy nie widział, ale który towarzyszy nu przez całe życie . Kapitan Lobo spełnia nieżyjącego ojca, rozmawia z nim, pali fajkę. To historia o sile genów, inspiracji, przekazie międzypokoleniowym z miłością w tle.

„Polubić drogę” - Kamila Litman z Radia Łódź
Czas trwania: 16 min. 58 sek.

„Taka historia” - Dorota Sokołowska z Radia Białystok

Streszczenie: Bursztyn najczęściej kojarzy się nam z pobytem nad morzem, z pięknymi bursztynowymi koralami lub nalewką zdrowotną. Tymczasem w Łomży, kilkaset kilometrów od morza też znany jest bursztyn, wydobywany z Narwi przez Kurpiów. 40 lat temu miała miejsce słynna kradzież muzealnej kolekcji bursztynu. Wracamy do historii, żeby zobaczyć, jak skończyła się ta sprawa i co z niej jeszcze pamiętamy. Czy czterdzieści lat to dużo czy mało? Co zostaje w pamięci i w kronikach policyjnych z wydarzeń sprzed lat? I kto jeszcze pamięta szczegóły tego sensacyjnego skoku na... Kulturę?

„Kościół ludzi morza” - Anna Kolmer z Radia Szczecin
Czas trwania: 24 min. 39 sek.

„Ja się tylko znam na barkach” - Anna Kolmer z Radia Szczecin
Czas trwania: 36 min. 6 sek.

„Jedno pokolenie” - Anna Kolmer z Radia Szczecin
Czas trwania: 35 min. 20 sek.

Streszczenie: Przedsiębiorstwo Połowów Dalekomorskich i Usług Rybackich „Gryf” powstało w 1957 r. W latach świetności w jego flocie pływało kilkadziesiąt trawlerów, które łowiły ryby na Pacyfiku, Morzu Północnym i w rejonie Afryki. Poza połowami „Gryf” zajmował się także przetwórstwem i sprzedażą ryb. Dawał zatrudnienie kilku tysiącom osób. Kłopoty firmy rozpoczęły się po rozszerzeniu przez  przybrzeżne państwa nadmorskie stref wyłączności ekonomicznej, które umożliwiły firmie korzystnie z wielu łowisk. W końcówce działalności firma łowiła już tylko na Morzu Beringa i Ochockim. Pod koniec 2000 r. rozpoczęła się likwidacja przedsiębiorstwa. W  następnym roku sąd wydał decyzję o jego upadłości. Dopiero w 2009 r. swoją działalność zakończył syndyk, który sprzedał majątek „Gryfa”, w tym nabrzeże Mak i Dom Rybaka. Zaaresztowanie w urugwajskim Montevideo i kanadyjskim Vancouverze trawlery zostały sprzedane na licytacji. Kwoty uzyskane z wyprzedaży majątku okazały się jednak na tyle niskie w stosunku do długów firmy, że do dziś wielu pracowników „Gryfa” nie odzyskało zaległych pensji. Realizacja dźwiękowa Aleksandra Mazur-Woroniecka.

„O co tyle hałasu” - Katarzyna Wolnik-Sayna z Radia Szczecin

Streszczenie: Budowanie jachtu w małym 18-sto metrowym mieszkanku, dwukrotnie samotne opłynięcie ziemi na maleńkim jachcie, rejs na Islandię. Czy da się ułożyć życie według własnego scenariusza? Zapewne wielu z nas próbuje, ale często ślepy los sprawia,że trzeba ten scenariusz weryfikować. Nie dotyczy to naszych bohaterów reportażu. Realizują wymyślone przez siebie zadania, konsekwentnie, z uporem, ale trochę z dystansem do życia. Własnym przykładem pokazując, że można - jeśli ma się w sobie troszeczkę „szaleństwa” i dużo marzeń. Samotny rejs Szymona Kuczyńskiego dookoła świata został zakończony. 17 maja o godz. 07:29 „Atlantic Puffin” przeciął linię mety i wpłynął do historii polskiego i światowego żeglarstwa. Żeglarz opłynął ziemię w czasie 270 dni 10 godzin i 29 minut. Po krótkim odpoczynku, w sobotę wrócił do Polski. Powitaliśmy go w Marinie Kamień Pomorski.

„W męskim świecie” - Katarzyna Wolnik-Sayna z Radia Szczecin
Czas trwania: 21 min. 53 sek.

Streszczenie: Morze nie było i nie jest dla bab - to zdanie słyszała bardzo często. Najpierw w szkole morskiej, potem - kiedy szukała pracy u armatorów, oczywiście na statkach, jako marynarz, jako oficer, a nawet kiedy była już kapitanem i miała ugruntowaną pozycję. Niektórzy mężczyźni nie chcieli z nią pływać. Tak po prostu: „Ja z babą? Po moim trupie!”. Dopiero po pobycie na statku potrafili powiedzieć: „Ta stara to całkiem równa kobieta”. Nazywano ją „królową morza”, „kapitanem w spódnicy”, „Pierwszą po Bogu”  lub „Żabą”. Danuta Kobylińska-Walas to pierwsza w Polsce kobieta, która uzyskała patent kapitański i własny statek, którym dowodziła. Nominację otrzymała w dniu 16 lutego 1962. Jej upór i postawa marynarska utarły drogę kobietom na morze. W wieku 87 lat tak wspomina tamte czasy...

„Jest moim Magellanem” - Katarzyna Wolnik-Sayna z Radia Szczecin
Czas trwania: 31 min. 40 sek.

„Wiatr od morza” - Urszula Żółtowska-Tomaszewska - Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia
Czas trwania: 28 min. 18 sek.

Streszczenie: Kapitan Jerzy Sobecki „Juras”, mimo ukończenia 70-ciu lat, nie zamierza przejść na emeryturę. Praca na morzu, to jego żywioł. Daje mu radość, dobre samopoczucie i młody wygląd. Właśnie wrócił z długiego, kilkumiesięcznego rejsu...