Dziś przypada 79. rocznica agresji ZSRR na Polskę [PLAN OBCHODÓW W REGIONIE]

Plan uroczystości:

- godz. 10:00 - w Kościele Mariackim odbędzie się uroczysta msza Św. w intencji Sybiraków i ofiar agresji sowieckiej na Polskę w 1939 roku
- godz. 12:00 - pod Krzyżem Katyńskim na Starym Cmentarzu odbędzie się druga część uroczystości; przemówienia okolicznościowe wygłoszą: Jerzy Lisiecki - Przewodniczący Związku Sybiraków w Słupsku, Mariusz Łuczyk - wicewojewoda pomorski, Krystyna Danilecka-Wojewódzka - zastępca prezydenta Słupska.

Przewidziany jest apel pamięci i salwa honorowa. Oprawa wojskowa zostanie przygotowana przez Batalion Ochrony Bazy w Redzikowie, a oprawę artystyczną zapewni Zespół Szkół Technicznych w Słupsku.

• zbiórka pod pomnikiem na pl. Staszica
• program artystyczny
• wystawienie warty honorowej

• rozpoczęcie uroczystości
• odśpiewanie hymnu Polski
• wystąpienia okolicznościowe
• Apel Pamięci i salwa honorowa
• złożenie wiązanek kwiatów przez delegacje
• przemarsz pod obelisk nauk Witaszka
• hymn Inwalidów Wojennych
• wprowadzenie w tematykę uroczystości
• odsłonięcie jubileuszowej tablicy Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej Północnej Wielkopolski
• odśpiewanie Roty
• zakończenie uroczystości

Agresja ZSRR na Polskę

17 września 1939 wojska ZSRR napadły nad Polskę, która od ponad dwóch tygodni była w stanie wojny z III Rzeszą. Atak był wcieleniem w życie zapisów tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku. Na jego mocy ZSRR zobowiązał się do zbrojnego wystąpienia przeciw Polsce w sytuacji, gdyby III Rzesza znalazła się w stanie wojny z Polską, co było eufemistycznym określeniem przewidywanego jeszcze przed wybuchem II wojny światowej najazdu Niemiec na Polskę.

Oficjalny pretekst agresji był zawarty w przekazanej o godzinie 3:00 w nocy 17 września przez zastępcę Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych Potiomkina ambasadorowi Grzybowskiemu nocie dyplomatycznej. Zamieszczono w niej niezgodne z prawdą oświadczenie o rozpadzie państwa polskiego, ucieczce rządu polskiego, konieczności ochrony mienia i życia zamieszkujących wschodnie tereny polskie Ukraińców i Białorusinów oraz uwalnianiu ludu polskiego od wojny. W konsekwencji ZSRR uznał wszystkie układy zawarte uprzednio z Polską za nieobowiązujące – zawarte z nieistniejącym państwem.

Główne kierunki natarcia Frontu Białoruskiego objęły Wilno, Baranowicze – Wołkowysk – Grodno – Suwałki, Brześć nad Bugiem. Wilno, Grodno i Brześć zostały osiągnięte w dniach 20-22 września, Suwałki 24 września. Główne kierunki natarcia Frontu Ukraińskiego objęły Dubno – Łuck – Włodzimierz Wołyński – Chełm – Zamość – Lublin, Tarnopol – Lwów, Czortków – Stanisławów – Stryj – Sambor i Kołomyję. Pod Lwów jednostki sowieckie podeszły 19 września, Lublin osiągnęły 28 września. Jednostki Frontu Ukraińskiego dłużej brały udział w działaniach i zajmowały kolejne wyznaczone im obszary do początku października 1939. W awangardzie na kierunkach ataku Armii Czerwonej posuwały się na ogół jednostki pancerne. W dniach 18‒19 września miała miejsce obrona Wilna przed nacierającymi wojskami sowieckimi. Z kolei w dniach 20‒21 września trwały ciężkie walki o Grodno, gdzie na skutek zaciekłej obrony sowieckim czołgom nie udało się zdobyć miasta z marszu.

Wkraczającym jednostkom Armii Czerwonej opór zbrojny stawiły związki taktyczne Korpusu Ochrony Pogranicza, Brygada Rezerwowa Kawalerii Wołkowysk i Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie. W serii bitew na całym froncie, wojska polskie podjęły próbę opóźnienia marszu jednostek sowieckich. Przez trzy dni (17‒20 września) trwała obrona przez KOP Rejonu Umocnionego Sarny. W nocnym boju pod Kodziowcami (21/22 września) 101 pułk ułanów odparł atak sowieckiego oddziału pancernego, niszcząc kilkanaście czołgów. W dniach 29‒30 września jednostki KOP pod dowództwem gen. Wilhelma Orlika-Rückemanna rozbiły 52 Dywizję Strzelecką Armii Czerwonej w bitwie pod Szackiem. 1 października zmuszone były się rozproszyć po bitwie pod Wytycznem; niewielka część zdołała się przyłączyć do SGO Polesie. Przedzierająca się na zachód SGO „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga 29–30 września stoczyła zwycięskie walki z oddziałami sowieckimi pod Jabłonią i Milanowem.

W konsekwencji agresji sowieckiej nastąpiło spotkanie wojsk Armii Czerwonej z Wehrmachtem na terenie zaatakowanej Polski, po czym z części zajętych uprzednio obszarów Rzeczypospolitej Wehrmacht wycofał się do ustalonej wcześniej linii demarkacyjnej (z 23 sierpnia 1939) i oddał zajęty obszar wojskom sowieckim (Białystok, Kobryń, Brześć, Borysław, Drohobycz).

Sam Lwów z silnym i dobrze uzbrojonym garnizonem został po krótkim oporze w dniu 22 września poddany Armii Czerwonej przez gen. Langnera na honorowych warunkach. Oficerom gwarantowano w układzie kapitulacyjnym swobodny przemarsz na Węgry i do Rumunii - zostali jednak na granicy linii oddziałów Armii Czerwonej aresztowani, wywiezieni do obozu w Starobielsku i zamordowani wiosną 1940 r. w Charkowie. Wśród ofiar katyńskich znajdowali się oficerowie wzięci do niewoli w całym pasie natarcia Armii Czerwonej.

Walkę z Sowietami kontynuowały oddziały partyzanckie, np. nad Biebrzą utrzymały się one do lata 1941 roku.

Wraz z oddziałami Specjalnych Okręgów Wojskowych Białoruskiego i Kijowskiego polską granicę przekroczyły grupy NKWD. Do ich zadań należało rozbicie struktur administracji na okupowanym terytorium Polski i zorganizowanie w ich miejsce organów władzy sowieckiej w postaci zarządów tymczasowych. Grupy operacyjne NKWD opanowywały w pierwszej kolejności newralgiczne węzły infrastruktury RP. Zajmowały budynki urzędów państwowych, banki, drukarnie, redakcje gazet, konfiskowały papiery wartościowe i archiwa. Dokonywały aresztowań i zatrzymań na podstawie przygotowanych uprzednio list proskrypcyjnych i bieżących donosów przedwojennej i pozyskanej agentury sowieckiej, wykrywały i ewidencjonowały współpracowników i funkcjonariuszy, żołnierzy polskich służb specjalnych, funkcjonariuszy polskiej administracji, działaczy partii, ugrupowań politycznych i społecznych.